- Z badań Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy wynika, że do końca 2022 r. średni wskaźnik wakatów w UE osiągnął historycznie wysoki poziom - około 3 proc.
- Prawie jedna trzecia pracodawców w UE twierdzi, że niedobory kadrowe ograniczają ich zdolność do produkcji i świadczenia usług. Walka o pracowników jest najostrzejsza w Austrii, Belgii, Czechach, Niemczech i Holandii.
- W 2022 r. 6 proc. europejskich przedsiębiorstw miało trudności ze znalezieniem specjalistycznych umiejętności w zakresie ICT (technologie informacyjno-komunikacyjne).
Przed krajami Unii Europejskiej wiele wyzwań. Gospodarki krajów unijnych wychodzą z pandemii COVID-19, muszą poradzić sobie z realizacją celów ekologicznych i cyfrowych, mierzyć się z wyzwaniami społecznymi (depopulacja, starzenie się społeczeństwa, jakość służby zdrowia).
Kolejnym ogromnym wyzwaniem, przede wszystkim dla firm, są niedobory siły roboczej, które blokują lub spowalniają wiele niezbędnych procesów rozwojowych.
Decyzją Komisji Europejskiej rok 2023 został ogłoszony Europejskim Rokiem Umiejętności.
- Pomaganie ludziom w zdobywaniu odpowiednich umiejętności oraz pomaganie firmom, w szczególności małym i średnim przedsiębiorstwom, w rozwiązywaniu problemu niedoborów kadrowych to cel na ten rok - uzasadnia Komisja.
Jak zaznaczają unijni urzędnicy, zlikwidowanie problemu luki kadrowej wymaga analizy przyczyn takiej sytuacji, w tym kwestii związanych z poziomem wynagrodzeń, warunków pracy czy segregacji płciowej w miejscu pracy.
Jaka jest skala niedoborów kadrowych i gdzie jest największy problem?
Z badań Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy wynika, że do końca 2022 r. średni wskaźnik wakatów w UE osiągnął historycznie wysoki poziom - około 3 proc.
Prawie jedna trzecia pracodawców w UE twierdzi, że niedobory kadrowe ograniczają ich zdolność do produkcji i świadczenia usług. Walka o pracowników jest najostrzejsza w Austrii, Belgii, Czechach, Niemczech i Holandii.
Niedobory siły roboczej w państwach członkowskich UE, mierzone według wskaźników wakatów, III kwartał 2022 r. źródło: Eurofound
Jak wynika z analiz, pandemia pogłębiła niedobory kadrowe w sektorze ochrony zdrowia, informacji i komunikacji.
W 2022 r. 6 proc. europejskich przedsiębiorstw miało trudności ze znalezieniem specjalistycznych umiejętności w zakresie ICT (technologie informatyczne). To w porównaniu z 2014 rokiem wzrost o 3,4 proc.
Sektory najbardziej dotknięte ograniczeniami związanymi z pandemią – takie jak budownictwo, hotelarstwo i handel detaliczny – walczą o powrót do stanu zatrudnienia sprzed pandemii. Wielu pracowników, którzy przez lockdowny stracili pracę, podjęło zatrudnienie w lepszych warunkach lub się przekwalifikowało.
Sprawę dodatkowo skomplikowała potrzeba nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy. Mowa nie tylko o umiejętnościach czysto cyfrowych. Zielona transformacja Europy jest wyzwaniem przede wszystkim dla sektora budowlanego, gdzie brak konkretnych umiejętności zagraża ambitnym celom państw członkowskich w zakresie neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla.
Państwa unijne widzą problem i podejmują działania
Badanie Eurofound pokazuje, że wiele krajów podjęło kroki w celu rozwiązania problemów kadrowych, wprowadzając nowe rozwiązania prawne oraz działania edukacyjne i szkoleniowe skoncentrowane na umiejętnościach i zawodach poszukiwanych na rynku pracy.
Działania obejmują intensyfikację szkoleń w zakresie umiejętności cyfrowych prowadzonych w szkołach i oferowanych osobom poszukującym pracy – w przypadku młodych bezrobotnych.
W sektorze ochrony zdrowia oferowane są kursy specjalistyczne i szkolenia ustawiczne, które pomagają uzupełniać braki szczególnie widoczne w wielu specjalizacjach medycznych i opiekuńczych, w tym geriatrii i psychiatrii.
Rozwiązanie problemu to nie tylko umiejętności, ale także jakość pracy
Analiza danych z europejskiego badania telefonicznego warunków pracy (EWCTS) przeprowadzonego w 2021 r. pokazuje, że niedobory siły roboczej są szczególnie powszechne w sektorach o niskiej jakości miejsc pracy.
Jakość pracy mierzona jest przy pomocy wskaźnika porównującego „wymagania związane z pracą” (zagrożenia fizyczne i psychiczne, intensywność pracy i aspołeczne godziny pracy) z „zasobami pracy” (takimi jak swoboda wykonywania zadań, elastyczne godziny pracy i możliwości szkolenia). Najgorsza sytuacja występuje w sektorze ochrony zdrowia, transporcie, rolnictwie, handlu i hotelarstwie.

Wskaźnik jakości pracy według sektorów, UE-27, źródło: Eurofound
Nierówności płciowe odgrywają kluczową rolę
Jedną z charakterystycznych cech dla sektorów, w których występują niedobory kadrowe, jest duża segregacja płciowa.
Branża zdrowia jest w dużej mierze zdominowana przez kobiety, podczas gdy informacja, komunikacja i budownictwo to przede wszystkim mężczyźni.
Jak podkreśla Komisja Europejska, priorytetem jest znalezienie rozwiązania problemu braku równowagi płci oraz aktywizacja kobiet znajdujących się poza rynkiem pracy.
Analiza rynku pracy i wskaźników zatrudnienia kobiet, a także osób niepełnosprawnych i migrantów z krajów trzecich pokazuje, że te grupy to niewykorzystany potencjał. Ich aktywizacja zawodowa powinna jednak wykraczać poza oferowanie szkoleń czy atrakcyjnego wynagrodzenia. Kluczowe jest zrozumienie barier stojących na drodze do integracji i aktywizacji zawodowej.
KOMENTARZE (2)