Awans nie musi być w górę. Są inne możliwości

- Klasyczne myślenie o karierze, czyli wyłącznie w kategoriach awansu pionowego, odchodzi do lamusa. Po pierwsze praktyka pokazuje tendencję do spłaszczania struktur organizacji, a tym samym mniejsze możliwości w zdobywaniu kolejnych stanowisk, pnąc się po szczeblach w górę. Po drugie, jakże ważne: nie wszystkich „kręci" władza i wpływy. Niektórzy mają inne motywy wpływające na ich satysfakcję z pracy. Oprócz wspomnianego pionowego „wspinania się", charakterystycznego np. dla branży produkcyjnej czy bankowości, można rozważyć trzy inne opcje: różnorodność, specjalizację, autonomię – komentuje Małgorzata Kwiatkowska, konsultant kariery w Lee Hecht Harrison DBM Polska.

Awans to szeroko pojęta zmiana warunków pracy na korzystniejsze z punktu widzenia pracownika (Fot. Shutterstock)

Różnorodność, czyli awans poziomy

Jak wyjaśnia Małgorzata Kwiatkowska, „różnorodność" to typ kariery poziomej dla ludzi ciekawych nowości, nastawionych na zmiany i ciągły rozwój kompetencji, którzy świadomie wybierają podróż po różnych działach organizacji: od sprzedaży, poprzez logistykę, do HR - czerpiąc z tego ogromną satysfakcję.

Agnieszka Czarnecka, ekspert Hays Poland, podkreśla, że awans poziomy pozwala pracodawcy docenić wiedzę pracownika, jego kompetencje oraz doświadczenie. Zdarza się jednak, że jest również próbą zapełnienia wakatu albo chęcią zatrzymania w firmie pracownika, którego dotychczasowe stanowisko zostanie zredukowane z uwagi na zmiany zachodzące na rynku bądź w firmie.

- Awans poziomy może być też swoistym sprawdzeniem pracownika, którego przełożeni chcą awansować pionowo. W nowej sytuacji okazuje się bowiem, czy jest to osoba elastyczna, dostosowująca się do sytuacji, zdolna i chętna do rozwoju – dodaje.

Czytaj też: Awans w bok lepszy niż w górę? Może tak być

Reakcja pracowników na awans poziomy bywa różna. Jak wyjaśnia Agnieszka Czarnecka, niektórzy postrzegają go bardzo pozytywnie - jako docenienie wiedzy, kompetencji i doświadczenia. Ważne jest jednak, aby nowym obowiązkom towarzyszyły nowe benefity, premia bądź inne ważne dla pracownika aspekty pracy. Inni bywają rozgoryczeni, ponieważ mają poczucie, że awans poziomy to tylko odsunięcie w czasie momentu awansu pionowego, a w ich sytuacji zawodowej tak naprawdę nic się nie zmienia. Kluczowa pozostaje więc komunikacja i przekazanie pracownikom, że awans poziomy to szansa na nowe zadania, nabycie nowych umiejętności i w konsekwencji – kolejny krok w karierze.

- Decyzja o wyborze ścieżki kariery powinna być podjęta świadomie przez pracownika. Może to zrobić tylko wtedy, gdy ma szerszą perspektywę, zamiast wąskiego myślenia w starym stylu, że kariera to wyłącznie awans pionowy, czyli wspinanie się. Gdy pracuję z grupami na warsztatach rozwojowych, pokazując im cztery typy karier, widzę ulgę na wielu twarzach i ciekawość jednocześnie - co się za tym kryje? Co można odkryć na nowej drodze? Od tego momentu dla niektórych zaczyna się przygoda związana ze świadomym wyborem: „Niczego nie muszę. Wybieram to, co dla mnie najbardziej satysfakcjonujące”. Awans poziomy nie będzie wtedy porażką – komentuje Małgorzata Kwiatkowska.

Ścieżka ekspercka

Kolejny rodzaj promocji to awans ekspercki (specjalizacja). Firma oferuje pracownikowi posiadającemu dużą wiedzę, umiejętności i doświadczenie, podejmowanie coraz bardziej odpowiedzialnych, ale też prestiżowych zadań. Nie zajmuje on wyższego stanowiska, nie zarządza coraz większym zespołem, ale staje się coraz bardziej niezależnym i samodzielnym konsultantem w wybranej dziedzinie. Pamiętajmy, że świetny handlowiec niekoniecznie sprawdzi się jako szef zespołu handlowców, doskonały księgowy może zawieść jako dyrektor finansowy, a znakomity inżynier niekoniecznie będzie najlepszym kierownikiem produkcji. 

- Dla wielu pracowników to atrakcyjna perspektywa. Specjalista może rozwijać się w interesującej go dziedzinie i piąć w hierarchii kwalifikacyjnej niezależnie od hierarchii stanowiskowej – komentuje Agnieszka Czarnecka.

Motywacją osób wybierających specjalizację jest poszerzanie wiedzy eksperckiej, pozostawanie w strefie komfortu bardziej niż nastawienie na radykalne zmiany.

- Zwieńczeniem takiej kariery są nagrody, uznanie i poczucie bycia ekspertem w wybranej, wąskiej dziedzinie. Ten typ kariery często obserwujemy w branży IT – dodaje Małgorzata Kwiatkowska.

Oprócz ścieżki pionowej, specjalistycznej i poziomej, istnieje czwarty typ kariery – opartej na autonomii. (Fot. Shutterstock)

Inne typy awansów

Oprócz ścieżki pionowej, specjalistycznej i poziomej, Małgorzata Kwiatkowska wskazuje czwarty typ kariery – opartej na autonomii. Pracowników wybierających ten typ drogi zawodowej motywuje poczucie niezależności. Często decydują się w związku z tym na opcję własnej firmy lub łagodniejszy krok, np. bycie kontraktorem.

Agnieszka Czarnecka wymienia z kolei awans kwalifikacyjny, który związany jest ze zdobywaniem nowych umiejętności i uprawnień. Oznacza on osiągnięcie wyższego stopnia kompetencji zawodowych czy wymagań formalnych i nie musi być związany ze wzrostem wynagrodzenia bądź objęciem wyższego stanowiska.

Z kolei w kontekście zmiany wynagrodzenia, mówi się również o awansie płacowym, oznaczającym podwyżkę. Jak podkreśla ekspert Hays Poland, tego typu awans może, ale nie musi być równoczesny ze zmianą stanowiska czy zwiększeniem uprawnień. Zazwyczaj jest uzależniony od wzrostu stażu pracy, nabywanego doświadczenia i osiągnięć.

Jaki rodzaj awansu jest najbardziej popularny? - Choć dla większości zatrudnionych awans to przejście na wyższe stanowisko, to w wyniku trendu spłaszczania struktur organizacyjnych, w wielu firmach możliwości awansu pionowego są znacznie ograniczone. Najpopularniejsze są więc awanse w ramach ścieżki eksperckiej czy specjalistycznej, które zazwyczaj związane są zarówno z rozszerzeniem uprawnień, jak i wzrostem pensji – podsumowuje Agnieszka Czarnecka.

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl