Polska klasa średnia jest coraz biedniejsza

Po niewielkich spadkach inflacji konsumenckiej CPI w listopadzie i grudniu 2022 r., aktualnie notowane są dalsze wzrosty cen. Według wstępnych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych CPI w styczniu 2023 r. wzrósł o 17,2 proc. w porównaniu z analogicznym miesiącem ubiegłego roku. Porównując miesiąc do miesiąca inflacja konsumencka CPI w styczniu wzrosła o 2,4 proc.  

Zmiany cen usług i towarów, źródło: Rankomat.pl

Według wstępnych danych GUS w styczniu 2023 r.: 

• najwięcej, bo o 22,3 proc. rok do roku wzrosły koszty związane z utrzymaniem mieszkania, w tym nośniki energii: o 34 proc. rdr  i o 10,4 proc. miesiąc do miesiąca,
• podwyżki nie ominęły również cen żywności, które wzrosły o 20,7 proc. rdr i o 1,9 proc. mdm,
• wzrosły także koszty transportu, o 16 proc. rdr.

W praktyce oznacza to zatem, że wysoka, bo blisko 20-proc. podwyżka dla najmniej zarabiających nie jest tak bardzo imponująca.

Jak wyjaśniają analitycy firmy Rankomat.pl, „różnica pomiędzy wysokością inflacji konsumenckiej CPI w styczniu 2023 r. a poziomem wzrostu minimalnego wynagrodzenia rdr wynosi tylko 2,4 p.p. Zatem w praktyce oznacza utrzymanie wartości wynagrodzenia na dotychczasowym poziomie i niewielki wzrost, pomimo realnie wyższych wpływów na konto”.  

Klasa średnia ubożeje pomimo wzrostu wynagrodzeń

Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w styczniu 2023 r. (zgodnie z obwieszczeniem GUS z 20 lutego 2023 r.) wyniosła 6 883,92 zł brutto i była: 

• niższa o 445,96 zł niż w grudniu 2022 r. - spadek z kwoty 7 329,88 zł brutto,  
• wyższa o 819,76 zł niż w styczniu 2022 r. - wzrost z kwoty 6 064,16 zł brutto.

Wzrost średniego wynagrodzenia w Polsce w styczniu 2023 r. wyniósł nieco ponad 13,5 proc. w odniesieniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku. To nadal poniżej poziomu inflacji konsumenckiej CPI, co realnie oznacza niższe zarobki niż przed rokiem.  

„Warto zauważyć, że o ile dwukrotna podwyżka minimalnego wynagrodzenia o pracę w 2023 r. wynika bezpośrednio z przepisów i jest związana z prognozowaną wysokością inflacji, to wysokości wynagrodzeń przewyższających minimum krajowe - zatem również średniej krajowej - nie regulują już żadne przepisy, ale bezpośrednio rynek. Wpływ na ewentualne podwyżki ma szereg różnych czynników m.in. branża, zapotrzebowanie na określone umiejętności, ale też wysokość bezrobocia i dostępność pracowników oraz poziom wzrostu cen towarów i usług” tłumaczy Rankomat.pl.  

Gdy porównamy wzrost średniego wynagrodzenia w Polsce w styczniu 2023 r. do analogicznego miesiąca zeszłego roku z danymi o inflacji konsumenckiej CPI w tym samym okresie, zauważalny jest realny spadek wartości średniego wynagrodzenia. Kwota podwyżki, która by wyrównała spadek wartości pieniądza w czasie, musiałaby wynieść co najmniej 1 043,03 zł. Natomiast kwota 819,76 zł brutto, choć znacząca, w rzeczywistości nie pozwoli wyrównać wzrostu cen.  

Czytaj więcej

Nowe obowiązki dla pracodawców już od kwietnia. Dużo się zmieni

Podobna sytuacja może mieć miejsce również w przypadku wynagrodzenia niższego niż średnia krajowa, ale wyższego niż aktualne najniższe wynagrodzenie w Polsce. Tu podwyżki mogą być nawet niższe. „Realna jest sytuacja, kiedy pracownik osiągający dotychczas zarobki na poziomie przekraczającym minimalną krajową, po podwyżkach w tym roku, sam będzie otrzymywać minimalne wynagrodzenie. Pracodawca ma bowiem obowiązek dostosować poziom wynagrodzenia pracowników do kwoty określonej w przepisach, pozostałe osoby gwarancji takiej podwyżki już nie mają” wyjaśnia Rankomat.pl.    

Wzrost kosztów życia w Polsce widoczny w nastrojach konsumentów 

Odczuwalny wzrost kosztów życia w Polsce odzwierciedlają dane Barometru Nastrojów Konsumenckich GfK. Ogólny wskaźnik nastrojów konsumenckich w styczniu 2023 r. wzrósł o 3,8 p.p. w stosunku do grudnia 2022 r. i wyniósł - 13,4. Świadczy to co prawda o umiarkowanym optymizmie wśród konsumentów, jednak dotyczy on najbliższej przyszłości. Ocena ostatnich 12 miesięcy jest na znacznie niższym poziomie.

Najgorzej wypada ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych w ostatnich 12 miesiącach, która spadła o 3,6 p.p. mdm z - 15,8 do - 19,4. Ocena bieżących kosztów życia w relacji do 12 miesięcy wcześniej również uległa pogorszeniu i spadła o 2,9 p.p. mdm z 66,2 do 63,3, Nieznacznie spadła również ocena sytuacji ekonomicznej kraju w ostatnich 12 miesiącach o 0,6 p.p. z - 49,6 do - 50,2.

Poprawie uległy natomiast oceny dotyczące przyszłej sytuacji ekonomicznej kraju w przyszłych 12 miesiącach: o 7,9 p.p. z -42,6 do -34,7. O 5,8 p.p. czyli z -20,3 do -14,5 wzrosła ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych w najbliższych 12 miesiącach.

Nastroje konsumenckie, źródło: Rankomat.pl

- Wzrost kosztów życia nasila presję na podwyżki wynagrodzeń. Te jednak nie nadążają za inflacją. Będzie to widoczne zwłaszcza w mniejszych firmach, gdzie pracodawcy również muszą zmierzyć się z rosnącymi kosztami prowadzenia działalności gospodarczej. Realnie niższe zarobki wymuszają dostosowanie do aktualnej sytuacji poprzez oszczędności czy wsparcie finansowaniem zewnętrznym: kredytem czy pożyczką. Pozostaje mieć nadzieję, że prognozowane spadki inflacji wkrótce nastąpią. – komentuje Izabele Stachura-Adamczyk, ekspertka rankomat.pl.

Czytaj więcej

Miliony Polaków zobaczyły na koncie miłą "niespodziankę"

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl