OZZ Inicjatywa Pracownicza krytykuje rząd. Chodzi o obniżanie wynagrodzenia w instytucjach kultury

Objęcie wspomnianymi rozwiązaniami pracowników instytucji kultury stało się natomiast możliwe w związku z poprawką zgłoszoną 17 czerwca 2020 r. przez senatora PiS Grzegorza Biereckiego na wspólnym posiedzeniu senackich Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej oraz Komisji Budżetu i Finansów Publicznych. Niedługo później przyjęły ją Senat i Sejm RP. 

- Pojawienie się tych przepisów jest o tyle zaskakujące, że potrzeba ich wprowadzenia nie była wcześniej zgłaszana w przestrzeni publicznej. Taka propozycja nie pojawia się w przesłanych do ustawy opiniach Związku Gmin Wiejskich RP, Związku Powiatów Polskich czy innych organizacji. Również prezydenci największych polskich miast apelowali do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego o refundację utraconych wpływów z biletów z budżetu, objęcie programami pomocowymi w ramach Polskiego Funduszu Rozwoju samorządowych instytucji kultury czy umożliwienie tworzenia programów socjalnego wsparcia, a nie o możliwość objęcia przestojem ekonomicznym pracowników instytucji kultury - zwrócił uwagę OZZIP.

Czytaj też Związki zawodowe chcą Pracowniczej Tarczy Antykryzysowej. Nie wykluczają strajku generalnego.

W przypadku samorządowych instytucji kultury mechanizm ten wygląda trochę inaczej, ponieważ 40 proc. dofinansowania jest wypłacane ze środków FGŚP, a 60 proc. ze środków organizatora instytucji, który określa zasady wypłaty i rozliczenia świadczeń ze swojej strony. Dofinansowanie przyznaje się na trzy miesiące w wysokości do 50 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Istnieje też możliwość zawieszenia ponadzakładowych oraz zakładowych układów warunków umów o pracę.

"Ewidencja czasu pracy w takich placówkach to fikcja"

- Z naszej analizy warunków zatrudnienia wynika obawa, że zapisane w ustawie ograniczanie wymiaru czasu pracy w praktyce nie będzie przestrzegane a rozwiązania wprowadzone w ustawie sprowadzą się de facto do obniżki – i tak już niskich – wynagrodzeń - zauważył związek, dodając, że ewidencja czasu w wielu instytucjach kultury jest fikcją m.in. jeżeli praca odbywa się w zadaniowym czasie pracy lub modelu projektowym. - W bibliotekach i domach kultury w mniejszych miejscowościach wymiar czasu pracy był już obniżany w celu obejścia przepisów o podwyżce pensji minimalnej. Nie szło za tym jednak zmniejszenie zakresu obowiązków i prawdziwego czasu pracy - zasygnalizowali. 

OZZIP przypomniał, że pracownicy instytucji kultury od dawna są jedną z najgorzej wynagradzanych grup sektora publicznego. Średnie wynagrodzenie w działalności związanej z kulturą, rozrywką i rekreacją w sektorze publicznym wynosiło w 2018 roku 4171,55 zł brutto (Rocznik Statystyczny Pracy, GUS 2019). Tylko dział „zakwaterowanie i gastronomia” legitymował się niższym. 

- Jednocześnie tymi przepisami rząd daje samorządowym organizatorom instytucji kultury wygodne alibi do niezwiększania dotacji instytucjom. Proponuje następującą logikę działania: spadki dochodów mają być rekompensowane niższymi wynagrodzeniami pracowników. Jedynym narzędziem pozwalającym przeciwstawić się tej tendencji są niezależne związki zawodowe, pozwalające pracownikom negocjować warunki porozumień w ramach „Tarcz Antykryzysowych”. Niestety sektor jest słabo uzwiązkowiony, również z powodu plagi umów śmieciowych i outsourcingu - zaznaczyła "Inicjatywa Pracownicza".

Zobacz Sposób na nierówności w płacach. Kodeks pracy do zmiany?

Powielanie praktyk poprzedniego rządu

Zdaniem związku na polu polityki antykryzysowej rząd powiela rozwiązania wypracowane w latach 2009-2013 przez PO i PSL.

- A nawet je pogłębia, choćby wprowadzając przepisy pozwalające na obniżki wynagrodzeń w instytucjach kultury czy masowe zwolnienia kolejnych grup pracowników jednostek sektora finansów publicznych. Polityka zaciskania pasa pracownikom może jednak wkrótce zakończyć jego dobrą passę - zwrócił uwagę.

OZZ Inicjatywa Pracownicza to oddolny, samorządny związek zawodowy, założony z inicjatywy pracowników zakładów Cegielskiego w Poznaniu i lokalnych ruchów społecznych. Przez ostatnie 10 lat w ramach OZZ IP powołano szereg nowych komisji w różnych sektorach (służba zdrowia, handel, teatry, opieka i edukacja) oraz w województwach (Mazowieckie, Wielkopolskie, Śląskie, Dolnośląskie, Pomorskie, Lubuskie).