Na płace w euro jeszcze poczekamy. Ale czy warto na to czekać?

Można się oczywiście pocieszać, że od politycznych deklaracji do ich wcielenia w życie droga daleka - sam główny inicjator tego pomysłu Emmanuel Macron mówi, że budżet mógłby zacząć działać od roku 2021 (co też może być przejawem optymizmu). Ale nie zmienia to faktu, że kuluarowe dyskusje plus mniej lub bardziej formalne sprawozdania i analizy zakończyły się jednoznaczną polityczną deklaracją liderów UE.

Można się też pocieszać, że będzie to miało jedynie wymiar finansowy (tylko czy budżet euro nie będzie w dużej części "kanibalizował" budżetu całej UE?), lecz marna to pociecha, gdyż pieniądze kształtują struktury, dają rzeczywistą władzę. Deklaracje Macron-Merkel zwiększają prawdopodobieństwo, że państwa non-euro znajdą się na marginesie. A to oznacza również, że podział na strefę euro i nie-euro już się dokonał - jeszcze nieformalny, ale na pewno mentalny. Po obu stronach.

Polska do euro się nie kwapi. Premier Mateusz Morawiecki zapowiada, że akces można rozważać, gdy pensje w Polsce osiągną poziom 70-80 proc. wynagrodzeń niemieckich. A do tego nam daleko... Pozostaje pytanie ekonomiczne: czy przyjęcie wspólnej waluty (przy świadomości wszelkich ryzyk) przyspieszyłoby pogoń polskich płac za niemieckimi? Bo można też odwrócić pytanie: jeżeli będziemy już na poziomie rozwoju zbliżonym do niemieckiego, to po co nam wtedy euro? Innymi słowy: czy roztropność władzy (jak chcą niektórzy) nie jest (jak oceniają inni) podejściem "nie wejdziesz do wody, dopóki nie nauczysz się pływać"?

O euro można oczywiście dyskutować, nie przesądzając wyniku. Ale by dyskusja miała sens, potrzebne są poważne analizy. NBP stworzyło dwa raporty o korzyściach i ryzykach związanych z przyjęciem wspólnej waluty. Następnego nie należy oczekiwać - na początku ub.r. zlikwidowano biuro ds. integracji ze strefą euro. Rok wcześniej stanowisko pełnomocnika ds. euro zniknęło z listy płac Ministerstwa Finansów. Jesteśmy zatem trochę zdani na decyzje podejmowane na podstawie "rzutu oka polityka".

A skoro tak, to poważnej debaty nie będzie - ani w Polsce, ani na forum UE. I można oczywiście pokusić się o jeszcze jedno pocieszenie, że różne prędkości funkcjonują w Unii już dziś. Fakt. Z tym, że mimo różnych prędkości kierunek był jeden. Dziś nie jest to już takie oczywiste.