Rynek Pracy Specjalistów 2020. Mniejsza aktywność pracodawców, większa kandydatów

Jednak już koniec II kwartału przyniósł bardziej optymistyczne perspektywy dla rynku pracy. Wiązało się to oczywiście z odmrożeniem działalności większości branż i luźniejszymi restrykcjami. Sytuacja ta przełożyła się na odrodzenie rekrutacji w III kwartale, gdy opublikowano aż 152 851 ofert. Rekruterzy i kandydaci nadrabiali „zaległości” z minionych miesięcy, w których uczyli się rekrutacji w nowych warunkach. W efekcie np. lipiec i sierpień, w minionych latach stanowiące okres lekkiego wakacyjnego spowolnienia aktywności pracodawców, należały w 2020 do miesięcy z największą liczbą ofert na Pracuj.pl.

Czytaj więcej: Autokracja do lamusa, czas na empatię. 23 menedżerów mówi, co zmieni się w zarządzaniu

IV kwartał upłynął na rynku pracy pod kątem drugiej fali pandemii i związanych z nią dodatkowych obostrzeń, budzących obawy z perspektywy rynku rekrutacji. Jednocześnie jednak liczba ofert na Pracuj.pl - choć nieznacznie niższa niż w III kwartale - utrzymywała się w tym czasie na wysokim poziomie, dalekim od spadków z pierwszego półrocza.

Pracodawcy wkroczyli w ten okres wyposażeni już w nowe narzędzia i procedury, wypracowane w poprzednich miesiącach. W efekcie w pierwszym półroczu 2020 ukazało się 44 proc. wszystkich ofert na portalu w minionym roku, a w drugim półroczu – 56 proc.. Dla porównania, w 2019 roku proporcja była odwrotna – 53 proc. ofert pochodziło z I półrocza, a 47 proc. - z drugiego.

Które branże rekrutowały, kogo szukały?

Eksperci Pracuj.pl sprawdzili także, które branże najczęściej rekrutowały w 2020 roku. Najwięcej ofert, podobnie jak w 2019 roku, pochodziło od firm z sektora bankowości i finansów (11 proc.). Na kolejnych miejscach znaleźli się pracodawcy z branż handlu B2C i sprzedaży detalicznej (9 proc.), produkcji FMCG (9 proc.), IT oraz handlu B2B i sprzedaży hurtowej (po 7 proc.).

Warto zwrócić uwagę, że choć co trzecie ogłoszenie na portalu dotyczyło specjalistów ds. handlu i sprzedaży, z firm o tym profilu (B2B i B2C) pochodziło tylko 16 proc. ofert – o 3 proc. mniej, niż w minionym roku. Oznacza to, że choć sami sprzedawcy nie mogli w 2020 narzekać na spadki ofert, to pandemia miała przełożenie na zauważalnie mniejszą aktywność rekrutacyjną firm z branży handlowej.

Podobnie jak w ubiegłych latach, w 2020 roku na czele zestawienia najczęściej publikowanych ofert znalazły się te kierowane do specjalistów ds. handlu i sprzedaży. Stanowiły one co trzecie ogłoszenie na portalu (33 proc.). To wynik, który może zaskakiwać, choćby w kontekście obostrzeń związanych z prowadzeniem sklepów w okresie pandemii. Mimo nowych wyzwań m.in. w sektorze marketów wielkopowierzchniowych czy wśród mniejszych podmiotów handlowych, popyt w sprzedaży utrzymał się na wysokim poziomie.

Czytaj więcej: Uelastycznienie form zatrudnienia nieuniknione? 17 menedżerów zabiera głos

Na drugim miejscu zestawienia znalazła się obsługa klienta (18 proc. ofert). W obliczu COVID-19 zaledwie 3-procentowy spadek udziału tej kategorii w ofertach rok do roku można uznać za przyzwoity wynik. Stacjonarne punkty obsługi klienta i centra kontaktu mierzyły się w pierwszych miesiącach pandemii z dużymi trudnościami.

Po początkowych turbulencjach znaczącej części firm zatrudniających specjalistów z tej kategorii udało się z sukcesem przenieść swoją działalność do modelu hybrydowego lub zdalnego. W zdalnej lub hybrydowej formie prowadzone były także procesy rekrutacyjne i onboardingowe.

Trzecia pozycja należy do ekspertów IT (14 proc. ofert). Ta grupa specjalistów już na początku pandemii była w dużej części oswojona z rekrutacjami zdalnymi ze względu na ich szczególnie dużą popularność w branży nowych technologii w minionych latach. Ułatwiało to działania rekruterom.

Jednocześnie jednak zarówno specjaliści IT, jak i kandydaci mierzyli się z rosnącym zapotrzebowaniem na ekspertów z paroletnim doświadczeniem, przy jednoczesnym spadku zainteresowania kandydatami na poziomie juniorskim. Próg wejścia do branży IT był więc wyższy niż wcześniej, co stanowiło wzmocnienie trendów obserwowanych jeszcze przed pandemią.

Czytaj więcej: 15 menedżerów o HR w 2021 roku. Zoom, Teams, Google Meet zostaną z nami

Największy wzrost liczby ofert w 2020 roku odnotowano w przypadku ogłoszeń kierowanych do specjalistów ds. nieruchomości, produkcji oraz handlu i sprzedaży. Największe spadki dotyczyły natomiast ekspertów z zakresu turystyki, HR, prawa i obsługi klienta – czyli specjalizacji wymienianych często wśród wyjątkowo mocno dotkniętych przez konsekwencje pandemii.

Potrzeby i postawy kandydatów

W minionym roku kandydaci do pracy byli wyjątkowo aktywni i otwarci na nowe możliwości zawodowe. Według raportu „Pół roku nowej normalności” we wrześniu 2020 aż 83 proc. respondentów portalu było otwartych na zmianę pracy, jeśli dostaną ciekawą ofertę. To o 6 proc. więcej niż w kwietniu. Co więcej, aż 64 proc. respondentów było gotowych się przekwalifikować i zmienić branżę, w której pracują, dla otrzymania odpowiedniej oferty.

Kandydaci wciąż jednak potrzebują dużego wsparcia ze strony pracodawców: aż 2/3 z badanych twierdziło pod koniec III kwartału, że znalezienie pracy jest trudniejsze niż przed pandemią. Co więcej, co trzeci kandydat posiadający zatrudnienie obawiał się utraty pracy. To wyraźnie mniejsza niż w kwietniu (44 proc.), ale wciąż znacząca grupa pracowników. Dane wskazywały więc na dużą potrzebę stabilizacji i bezpieczeństwa wśród badanych – jako ważny element ofert wymieniało je we wrześniu 57 proc. respondentów.

Czytaj więcej: 14 menedżerów o rynku pracy 2021. Co nas czeka?

Kandydaci wykazywali się wyraźnie większym zaangażowaniem niż w minionych latach. Wyniki w dużym stopniu potwierdzają wyzwania zawodowe grup szczególnie dotkniętych przez kolejne fale pandemii i zamrożenie części branż. Widoczne było także zainteresowanie kategoriami zawodów, które uchodzą za bezpieczne i stabilne - przede wszystkim wszelkimi ofertami pracy w branży nowych technologii.

Regularny wzrost zaangażowania rekrutacyjnego kandydatów rok do roku zaobserwować można było przez całe ostatnie 12 miesięcy w takich kategoriach, jak m.in. obsługa klienta, call center, administracja biurowa, administracja IT, programowanie, internet/ecommerce, HR, łańcuch dostaw czy praca fizyczna, a także marketing, reklama i PR.

Szczególne wzrosty przyniosła pierwsza fala pandemii – dwukrotnie lub nawet trzykrotnie bardziej aktywni między kwietniem i czerwcem 2020 byli kandydaci z kategorii administracji biurowej, call center, energetyki, hotelarstwa, internet/ecommerce, programowania, obsługi klienta, prawa, reklamy, transportu, pracy fizycznej czy zdrowia/urody.

W tych regionach szukano pracowników

Co piąte ogłoszenie na Pracuj.pl w 2020 roku pochodziło od firm z województwa mazowieckiego (21 proc. ofert na portalu). Choć utrzymało ono pozycję lidera, jego udział w całej puli ogłoszeń zmalał w minionych 12 miesiącach aż o 4 proc. i był najniższy od 2013 roku.

Czytaj więcej: "Czarne charaktery", czyli o ciemnych stronach rynku pracy w 2020 roku

Obok stołecznego województwa silne pozycje utrzymały te znajdujące się w południowej Polsce: dolnośląskie, śląskie i małopolskie (9 proc.), a obok nich wielkopolskie (9 proc.). Na kolejnych pozycjach znalazły się pomorskie (7 proc.) i łódzkie (6 proc.). Ogółem dane Pracuj.pl wskazują na wciąż utrzymującą się dominującą pozycję Mazowieckiego, sporą aktywność firm z południowej Polski oraz nieco mniejszą – przedsiębiorstw z województw w centrum i na północy kraju.

W ubiegłym roku na znaczeniu zyskał też inny element ogłoszeń - praca zdalna. Miniony rok, co powszechnie wiadomo, upłynął pod kątem wyraźnego wzrostu znaczenia zdalnej pracy i zdalnej rekrutacji. Oznaczenia ofert związanych z rekrutacją zdalną zostały wprowadzone na portalu już w połowie marca 2020. Najwyższy odsetek ogłoszeń z takim tagiem odnotowano na początku maja, w okresie pierwszego lockdownu. Możliwość pełnej rekrutacji bez bezpośredniego kontaktu dawało wówczas 50 proc. wszystkich ofert na Pracuj.pl. Natomiast pod koniec grudnia udział tego typu ogłoszeń oscylował na granicy 30 proc., zachowując wciąż wysoki poziom.

Wzrosty dotyczyły także ofert w pełni zdalnej pracy . W listopadzie otagowane w ten sposób było 7 proc. wszystkich aktywnych ogłoszeń na Pracuj.pl. To wynik trzykrotnie wyższy niż na początku pandemii czy w listopadzie 2019. Jednak mimo wyraźnego wzrostu udziału tego typu ogłoszenia wciąż stanowiły niszę, nie obejmując znacznie bardziej popularnych stanowisk, w których praca zdalna ma obecnie charakter tymczasowy, a także stanowisk realizowanych obecnie w modelu hybrydowym (częściowo zdalnie). Doświadczenia pracy zdalnej w badaniu Pracuj.pl z września 2020 deklarowało aż 4 na 10 respondentów.