- Choć znaczna część Ukraińców zamierza po zakończeniu wojny wrócić do domu, dziś nikt nie jest w stanie powiedzieć, jak długo będzie trwała wojna z Rosją. Kluczowe jest zatem dostosowanie procedur dostępu do rynku pracy.
- W Polsce ten proces uregulowała specustawa. Pozostałe kraje europejskie pracują nad uregulowaniem kwestii jak najprostszego zatrudniania Ukraińców.
- Wpływ wojny na Ukrainie na polski rynek pracy będzie jednym z wielu tematów poruszonych podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego, który odbędzie się pod koniec kwietnia w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach. Rejestracja na wydarzenie trwa.
Po blisko miesiącu od rozpoczęcia wojny w Ukrainie administracja rządowa, samorządowa, organizacje pozarządowe czy firmy powoli zaczynają wchodzić z trybu awaryjnego w tryb z nakreślonymi procedurami.
Spada liczba przekraczających polską granicę, uciekających przed wojną mieszkańców Ukrainy. Z wyliczeń Straży Granicznej wynika, że 22 marca do godz. 16.00 funkcjonariusze odprawili 16,6 tys. podróżnych. W porównaniu do 21 marca to spadek o 8 proc. (18,1 tys.). I takie spadki osób, które postanowiły uciec do Polski, zaobserwować można od kilku dni.
Ci, którzy znaleźli się w Polsce, albo byli tu na chwilę i wybierali inne kierunki, albo postanowili w naszym kraju zostać i tu zorganizować życie na nowo.
Na zachód do rodziny
Annę spotkaliśmy w Przemyślu. Do Polski przyjechała z miasta Dniepr. Z synem jechała dwa dni. Kolejne godziny podróży były przed nimi.
– Jedziemy do córki, do Strasburga. Co dalej? Nie wiem. Chcemy pracować, dla nikogo nie chcemy być problemem – mówi.
Przeczytaj: Na granicy wszyscy mają nadzieję, że Polska to tylko chwilowy dom [REPORTAŻ]
Podobna sytuacja dotyczy Natalii, która w Ukrainie pracowała w firmie rekrutacyjnej. Do Polski uciekła do męża, który pracował w Warszawie. Razem podjęli decyzję wyjazdu do rodziny męża. Cel - Niemcy.
- Zainteresowanie innymi krajami niż Polska wynika z potrzeby bycia blisko rodziny, która wyjechała już do innego kraju, perspektyw lepszych zarobków oraz zakresu wsparcia socjalnego i możliwości zatrudnienia. Większość Ukraińców woli zostać w Polsce – chcą być bliżej swojego kraju, mają nadzieję na szybkie zakończenie wojny i powrót do domu - wyjaśnia Joanna Holweger, dyrektor ds. zatrudnienia obcokrajowców w Gi Group.
Dagmara Chudzińska-Matysiak, regional & cross border staffing director w Randstad Polska, również zauważa zwiększone zainteresowanie wyjazdem.
- Obserwujemy takie zainteresowanie. Wiele osób chciałoby wyjechać do krajów Europy Zachodniej, tak jak to odbywało się do tej pory. Niestety ogromną barierą jest kwestia znajomości języka. Dlatego w naszych działaniach w Randstad skupiamy się też na poszukiwaniu osób ze znajomością języków obcych, które dla innych pracowników z Ukrainy mogłyby stanowić wsparcie koordynacyjne i tłumaczeniowe - wyjaśnia.
Punkt humanitarny w jednej z dzielnic Lwowa (fot. PAP/Wojtek Jargiło)
Spójrzmy na statystyki. Na początek państwa, które sąsiadują z Ukrainą. Polska jest krajem, który przyjął największą liczbę uchodźców - ponad 2 miliony. Jak informuje rząd Rumunii, według stanu na 20 marca przybyło tam 535 461 Ukraińców. Mołdawia była jednym z pierwszych krajów, które przyjęły uchodźców z obwodów odeskiego i winnickiego. Do 20 marca 2022 r. do Mołdawii przybyło 365 197 ukraińskich uchodźców. Od początku rosyjskiej inwazji do 20 marca 2022 r. na Węgry przybyło 312 120 uchodźców. Do 8 marca Słowacja przyjęła ponad 140 000 osób.
Według danych rządu rosyjskiego do 20 marca 2022 r. do Rosji przybyło 231 764 uchodźców. Na wyjazd na Białoruś zdecydowało się 3 765 osób.
Uchodźców przyjmują także inne kraje europejskie. Od początku rosyjskiej inwazji do 5 marca 2022 r. do Bułgarii wjechało 25 tys. ukraińskich uchodźców. Chorwacja przyjęła 7 000 uchodźców (do 18 marca), Cypr przyjął 3 000 uchodźców (do 9 marca). Do 7 marca Czechy przyjęły ponad 100 tys. ukraińskich uchodźców. Według stanu na dzień 9 marca władze Danii zarejestrowały co najmniej 4-6 tys. Ukraińców. Według danych estońskiego Zarządu Policji i Straży Granicznej na dzień 18 marca do Estonii przybyło 25 000 Ukraińców. Według francuskiego Urzędu ds. Imigracji i Integracji do 18 marca zarejestrowało się we Francji co najmniej 20 000 ukraińskich uchodźców. 50 649 uchodźców przyjęły Włochy (stan na 17 marca). Na Łotwie na dzień 20 marca 2022 r. zarejestrowano 6 253 ukraińskich uchodźców. Od początku rosyjskiej inwazji do 20 marca 2022 r. 23 718 ukraińskich uchodźców przekroczyło granicę Litwy. Szwecja przewiduje, że w pierwszej połowie 2022 roku najprawdopodobniej przyjmie około 76 000 uchodźców z Ukrainy.
Ułatwiona procedura zatrudniania
- Uchodźca może udać się do dowolnego kraju w UE i w nim ubiegać się o pobyt. Na bazie dyrektywy unijnej (2001/55/WE i skutkującej wprowadzeniem tymczasowej ochrony) wiele krajów, podobnie jak Polska, przewiduje ułatwioną procedurę dostępu do rynku pracy, opieki socjalnej czy kursów nauki języka. Wiele zależy jednak od przepisów wewnętrznych każdego z krajów członkowskich - tłumaczy w komentarzu dla PulsHR.pl Joanna Holweger.
I jak dodaje, delegowanie pracowników to nadal temat „rozwojowy”.
- Jeszcze przed wybuchem wojny polscy przedsiębiorcy delegowali zatrudnionych Ukraińców na bazie swobody świadczenia usług na terenie UE czy wiz Vander Elst (uprawniających do wykonywania odpowiedniej pracy w Niemczech na czas świadczenia usług - red.) - podkreśla.
Dagmara Chudzińska-Matysiak podkreśla, że w tym przypadku każdy kraj reguluje te kwestie we własnym zakresie.
- Większość europejskich państw jest zainteresowana ułatwieniem dostępu Ukraińcom do ich rynków pracy, ale dopiero opracowują swoje rozwiązania legislacyjne. Na dziś na pewno mam informacje, że w Belgii obowiązują już przepisy otwierające rynek pracy dla obywateli Ukrainy, a regulacje dotyczące wsparcia socjalnego są podobne jak w Polsce - tłumaczy.
Katarzyna Zimińska z Adecco Group zauważa, że w przypadku obcokrajowców, którzy w pierwszych dniach trafili do Polski, wielu postanawia wyjechać na zachód.
- Od pierwszego dnia kryzysu na Ukrainie z dużą uwagą obserwujemy sytuację na rynku pracy. Otrzymujemy coraz więcej sygnałów, że osoby, które przybyły do Polski, docelowo chcą pojechać dalej na zachód, m.in. do Niemiec czy do Francji. W naszym kraju sytuacja prawna dla osób chcących podjąć pracę jest już dość klarowna. Kolejne europejskie kraje pracują teraz nad swoimi lokalnymi ustawami, które również pozwolą Ukraińcom legalnie pracować - komentuje.
Świat dostosowuje procedury
Choć znaczna część Ukraińców zamierza po zakończeniu wojny wrócić do domu, dziś nikt nie jest w stanie powiedzieć, jak długo będzie trwała wojna z Rosją. Kluczowe jest zatem dostosowanie procedur dostępu do rynku pracy.
W Polsce ten proces mamy zakończony. Specustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa obowiązuje z mocą wsteczną od dnia 24 lutego 2022 r.
- Nowe przepisy mają zastosowanie przede wszystkim wobec obywateli Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej bezpośrednio z Ukrainy w związku z działaniami wojennymi. Za ich pomocą wprowadzono rozwiązania, które umożliwiają dostęp do polskiego rynku pracy obywatelom Ukrainy, których pobyt został uznany za legalny - wyjaśnia radca prawny Adam Domagała z MGM Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski, Galos, Mozes w Sosnowcu.
Protest w obronie Mariupola we Lwowie (fot. PAP/Wojtek Jargiło)
Przeczytaj: Praca dla obywateli Ukrainy. Te warunki trzeba spełnić
Pozostałe kraje europejskie pracują nad uregulowaniem kwestii jak najprostszego zatrudniania Ukraińców.
Unia Europejska na początku marca jednogłośną decyzją wprowadziła tymczasową ochronę w związku z masowym napływem osób uciekających z Ukrainy w wyniku wojny. Zgodnie z unijnymi przepisami, ochrona tymczasowa obejmuje: zapewnienie natychmiastowej ochrony, prawo pobytu, dostęp do rynku pracy, dostęp do mieszkania, dostęp do pomocy społecznej, środki utrzymania, w przypadku dzieci i nastolatków bez opieki także prawo do opieki prawnej i dostęp do edukacji oraz dostęp do opieki medycznej.
W ramach programu "Homes for Ukraine" realizowanego w Wielkiej Brytanii, przez okres do trzech lat uchodźcy, którzy przybędą w ramach programu, będą mogli mieszkać i pracować w Wielkiej Brytanii oraz mieć dostęp do opieki zdrowotnej, opieki społecznej i szkół.
Produkcja lekka, sadownictwo i rolnictwo
Które branże cieszą się największym zainteresowaniem?
- Mówimy tu przede wszystkim o sektorze produkcji lekkiej, a także rolnictwie i sadownictwie. W tych branżach istnieją największe możliwości tworzenia miejsc pracy z myślą o Ukrainkach, które szukają schronienia w krajach Europy - zauważa Dagmara Chudzińska-Matysiak.
Co jest istotne przy wyborze?
- W zakresie branż oraz specjalności zatrudnienia, podobnie jak w przypadku Polski, kandydaci wybierają najbardziej dogodne oferty z uwagi na lokalizację i specjalizację - wyjaśnia Joanna Holweger. - Nie bez znaczenia są posiadane oszczędności, które decydują o możliwości przeczekania krytycznego momentu lub przeciwnie - pilnego poszukiwania zajęcia.
Nie bez znaczenia są także zarobki. Szczególnie w aktualnej sytuacji.
- W Polsce nie odnotowujemy zwiększonego poziomu wynagrodzeń dla obywateli Ukrainy. Zauważalna różnica to zwiększone oczekiwanie kandydatów w obszarze znalezienia zakwaterowania, wsparcia w zapewnieniu opieki nad dziećmi. Pensje w krajach Europy Zachodniej są dwu- lub trzykrotnie wyższe niż w Polsce czy Czechach, nie zmieniły się po wybuchu wojny - dodaje Holweger.
Uciekający przed wojną w Ukrainie nie powinni obawiać się, że pojawi się problem ze znalezieniem zatrudnienia. Cała Europa zmaga się z brakami kadrowymi; ponadto wiosna i lato to czas, w którym szczególnie potrzebni są pracownicy sezonowi.
- Doskonale wiemy, że ani Polska, ani polski rynek pracy nie są w stanie przyjąć wszystkich uchodźców z Ukrainy. Dlatego tworzymy międzynarodowy program zatrudnienia obywateli Ukrainy w innych krajach, w tym w Czechach, na Słowacji, w Rumunii, a także w krajach Europy Zachodniej. Program już jest realizowany, wkrótce będziemy wdrażać go na większą skalę - podkreśla Joanna Holweger.
Podobne działanie realizuje Adecco.
- W Adecco uruchomiliśmy właśnie wyjątkową inicjatywę - globalną platformę pracy, poświęconą pomocy uchodźcom z Ukrainy. Portal www.adeccojobsforukraine.com skierowany jest do kandydatów z Ukrainy poszukujących pracy w krajach, w których znaleźli schronienie oraz do pracodawców, którzy chcą znaleźć pracowników tam, gdzie jest obecna Grupa Adecco. Strona jest dostępna w dwóch językach - ukraińskim i angielskim. Kandydaci znajdą na niej jednak nie tylko oferty pracy, ale i możliwość budowania nowych kompetencji językowych czy cyfrowych oraz wsparcie m.in. w kwestiach prawnych w różnych krajach europejskich czy pomoc w znalezieniu zakwaterowania w kraju docelowym - dodaje Katarzyna Zimińska.
Przeczytaj także: Randstad zapewni nocleg i pracę uciekinierom z Ukrainy
Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (9)