- Z przeprowadzonego przez PIE badania wynika, że aż 72 proc. firm nie inwestowało w kapitał ludzki w 2021 r. i nie planuje takiego przedsięwzięcia w 2022 r. Jednocześnie aż 91 proc. spośród przebadanych wskazało, że trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kompetencjach stanowią barierę w ich działalności.
- Na niewystarczający poziom kompetencji specjalistycznych wskazało 45 proc. firm. 48 proc. pracodawców za deficytową kompetencję uważa kreatywność, a 41 proc. współpracę z innymi polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej.
- Za najważniejszą kompetencję przyszłości badani uznali umiejętność działania w sytuacji niepewności - wynika z raportu PIE „Kompetencje pracowników dziś i jutro”.
Aż 91 proc. spośród przebadanych przez Polski Instytut Ekonomiczny firm wskazało, że trudności w pozyskiwaniu pracowników o odpowiednich kompetencjach stanowią barierę w ich działalności. To dużo, zwłaszcza zważywszy na to, że w obecnej sytuacji optymalne zarządzanie kompetencjami przez firmy jest szczególnie istotne, gdyż stoimy u progu wyzwania w postaci wchłonięcia przez rynek pracy uchodźców z Ukrainy.
Co ciekawe, aż 72 proc. firm nie inwestowało w kapitał ludzki w minionym roku i nie planuje tego robić w roku bieżącym.
- Szacujemy, że w ciągu najbliższych trzech miesięcy polskie firmy mogłyby zatrudnić 253 tys. kobiet. Aż 3/4 z tych etatów to miejsca pracy w zakwaterowaniu i gastronomii, handlu oraz innych usługach, czyli sektorach, które jednocześnie poszukują pracowników i są bardziej nastawione na kobiety. W celu ułatwienia integracji uchodźców na polskim rynku, proponujemy intensyfikację działań w zakresie m.in. portalu z bazą danych kompetencji uchodźców, kursów języka polskiego i szkoleń branżowych oraz zapewnienie opieki nad dziećmi i pomocy psychologicznej - mówi Katarzyna Dębkowska, szefowa zespołu foresightu gospodarczego w Polskim Instytucie Ekonomicznym.
Jakich kompetencji najbardziej, brakuje, a jakie są najważniejsze?
Dla blisko połowy badanych przedsiębiorców (48 proc.) deficytową kompetencję stanowiła kreatywność, czyli łatwość znajdowania nieoczywistych rozwiązań. Wiele firm wskazało też, że brakuje im osób posiadających specjalistyczne kompetencje branżowe (45 proc.) i umiejętność współpracy z innymi polegającą na łatwości realizowania zadań w ramach pracy grupowej (41 proc.).
Czytaj też: 62 proc. pracowników pozytywnie ocenia swoje kompetencje cyfrowe
Nieco mniej firm wskazywało na braki pracowników o rozwiniętych umiejętnościach krytycznego myślenia, czyli racjonalnego i logicznego wnioskowania na temat przyczyn
i skutków zjawisk (36 proc.).
Około 1/3 pracodawców odczuwała niedobór pracowników potrafiących rozwiązywać złożone problemy (33 proc.) i charakteryzujących się elastycznością poznawczą, czyli łatwością spojrzenia na problem lub zdarzenie z wielu różnych perspektyw w celu podjęcia odpowiednich działań (32 proc.).
Jakie kompetencje będą najbardziej poszukiwane w przyszłości?
Badane firmy, oprócz wskazania deficytowych kompetencji, dokonały również oceny ważności kompetencji z punktu widzenia rozwoju branży w przyszłości. Umiejętność działania w sytuacji niepewności została uznana przez ogół przedsiębiorstw za najważniejszą kompetencję przyszłości. Uzyskała zdecydowanie najwyższą średnią ocenę 4,21 (w skali od 1 do 5).
Firmy przewidują też, że bardzo wysokie znaczenie w przyszłości będzie miała kreatywność (średnia ocena 4,01) i współpraca z innymi (4,02). Jednak niewiele niższe znaczenie respondenci przyznali kompetencji brania odpowiedzialności (3,99)
i branżowym kompetencjom specjalistycznym (3,94).
Kluczowe wnioski z badania
Analitycy PIE oszacowali, że w ciągu najbliższych trzech miesięcy polskie firmy mogłyby zatrudnić 253 tys. kobiet. To szansa dla uchodźczyń z Ukrainy, które dysponują zróżnicowanymi kompetencjami zawodowymi. Główną barierą może być znajomość języka polskiego, szczególnie w branżach wymagających bezpośredniego kontaktu z klientem. W ocenie PIE, w celu ułatwienia integracji uchodźców na polskim rynku pracy warto: stworzyć portal z bazą danych kompetencji uchodźców, uruchomić kursy języka polskiego i szkolenia branżowe oraz zapewnić opiekę nad dziećmi i pomoc psychologiczną.
Firmy za najbardziej deficytowe obecnie i pożądane w przyszłości uznają kompetencje poznawcze pracowników, przede wszystkim kreatywność, a także krytyczne myślenie.
Przedsiębiorcy zauważają też braki w kompetencjach społecznych, takich jak współpraca z innymi, zdolności negocjacyjne czy zarządzanie ludźmi. Firmy dostrzegają również deficyt branżowych kompetencji specjalistycznych, które w przyszłości będą miały także duże znaczenie.
Firmy uważają, że w przyszłości niepewność otoczenia i podwyższone ryzyko działalności gospodarczej wymuszą wysoką motywację firm do szkolenia pracowników w zakresie nowych kompetencji (Fot. Shutterstock)
Za najważniejszą kompetencję przyszłości uznano umiejętność działania w sytuacji niepewności, chociaż obecnie firmy nie uznały jej za deficytową. W tej grupie jest również kompetencja transformatywna w postaci brania odpowiedzialności, opartego na dojrzałości intelektualnej i moralnej oraz kompetencję poznawczą w postaci zdolności do myślenia systemowego, czyli postrzegania przedsiębiorstwa w szerszym kontekście.
Wśród kompetencji, które obecnie są deficytowe, ale w przyszłości - zdaniem przedsiębiorców - będą mniej pożądane, znalazły się dwie kompetencje poznawcze: rozwiązywanie złożonych problemów oraz elastyczność poznawcza, czyli łatwość spojrzenia na problem lub zdarzenie z wielu różnych perspektyw w celu podjęcia odpowiednich działań. Obecnie deficytowe, ale w przyszłości mniej pożądane są też kompetencje techniczne.
Kompetencje, które obecnie są rzadziej wskazywane jako deficytowe, a także w przyszłości będą miały mniejsze znaczenie, mają charakter adaptacyjny, polegają na zdolności do identyfikacji oznak wystąpienia mało prawdopodobnych zdarzeń, a także znajdowaniu oraz interpretowaniu sygnałów zmian w otoczeniu organizacji.
"Wydaje się zaskakującym, że w tej grupie znalazły się też kompetencje cyfrowe. Jednak bardziej szczegółowa analiza wskazuje, że oceny przedsiębiorstw w różnych branżach wykazują w tym względzie zróżnicowanie" - zauważają autorzy raportu.
Czytaj też: Świat potrzebuje dziś kompetencji miękkich
Z raportu PIE wynika też, że firmy uważają, że w przyszłości niepewność otoczenia i podwyższone ryzyko działalności gospodarczej wymuszą wysoką motywację firm do szkolenia pracowników w zakresie nowych kompetencji.
"Jest prawdopodobne, że w przyszłości w procesie rekrutacji kompetencje społeczne pracowników będą równie ważne, jak zawodowe. Natomiast za mało prawdopodobne respondenci uznają, że absolwenci szkół będą się charakteryzować wysokim poziomem kompetencji poznawczych" - wskazują analitycy PIE.
Pełen raport dostępny w sekcji "Multimedia" pod artykułem.
Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (4)