Ciemna strona rynku pracownika. Specjaliści i menedżerowie nie szanują rekruterów?

W ostatnich latach nieetyczne zachowanie kandydatów ma miejsce coraz częściej również w branży outsourcingowej. – Szczególnie jest to zauważalne u specjalistów i menedżerów wyższego szczebla lub osób młodych z unikalnymi językami takimi jak fiński, szwedzki, węgierski czy holenderski. Choć najbardziej „rozpieszczeni” są kandydaci z językiem niemieckim, na których jest ogromne zapotrzebowanie w każdym większym mieście w Polsce – mówi Anna Kulawiak, team leader Antal SSC/BPO.

Na problem zwraca również uwagę Liliana Swoboda i podaje przykład z branży przemysłowej, osób obejmujących stanowiska techniczne.

– Specjaliści wykorzystują fakt, że jest na nich spory popyt i biorą udział w kilku procesach rekrutacyjnych jednocześnie, dzięki czemu porównują swoje wynagrodzenie i tym samym wartość rynkową, aby potem mieć argument do wynegocjowania wyższej stawki z aktualnym pracodawcą – komentuje Swoboda.

Straty liczy nie tylko pracodawca

Na nieetycznym zachowaniu kandydatów traci pracodawca, pomimo tego, że ponowna rekrutacja zwykle nie wiąże się z dodatkowymi kosztami. Brak pracownika na kluczowym stanowisku przekłada się bowiem na funkcjonowanie całego przedsiębiorstwa. Straty są liczone w dziesiątkach tysięcy złotych.

Na dodatkowe koszty narażone są też agencje zatrudnienia. W umowie, którą zawierają z klientem, mają zapis gwarancji – są zobowiązane do przedstawienia pracownika gotowego podjąć pracę w zastępstwie tego, który nie podjął zatrudnienia.

– Zazwyczaj przedstawiamy pracodawcom 2-3 kandydatów na poszukiwany wakat. Jeśli decyzja pracodawcy – co do zatrudnienia pozytywnie ocenionego kandydata – przedłuża się, zwykle okazuje się, że kandydat znalazł już pracę. W takich sytuacjach posiadamy w projekcie kolejnych kandydatów – ocenia Swoboda. – Pracodawcy bardzo zależy na czasie, dlatego priorytetem staje się dostępność kandydata. Ktoś, kto może podjąć pracę od zaraz lub ma dwutygodniowe wypowiedzenie, jest rozpatrywany w pierwszej kolejności – dodaje.

Konsekwencje prawne wobec kandydata

Z punktu widzenia prawa z tytułu podpisania listu intencyjnego i niepojawienia się w pracy kandydat nie ponosi żadnych konsekwencji. – List intencyjny jest formą wyrażenia woli stron celem zawarcia w przyszłości umowy, po przeprowadzonych negocjacjach. Konstrukcja listu intencyjnego nie została jeszcze uregulowana w polskim orzecznictwie, co oznacza, że nie wywołuje on żadnych skutków prawnych w postaci możliwości zaskarżenia zobowiązania – wyjaśnia Anna Kulawiak.

Inaczej wygląda sprawa w przypadku umowy przedwstępnej. – Jest to szczególny rodzaj umowy, której treścią jest przygotowanie stron do zawarcia umowy właściwej. Świadczenie ma zatem polegać na złożeniu w przyszłości odpowiedniego oświadczenia woli oraz podjęciu innych czynności potrzebnych do zawarcia umowy ostatecznej – objaśnia Kulawiak.

W związku z tym wobec kandydata, który podpisał umowę przedwstępną i nie pojawił się w pracy oraz nie wystąpił z prośbą o odstąpienie od umowy, mogą być wyciągnięte konsekwencje prawne.

– Zazwyczaj firmy nie decydują się na tak drastyczne kroki wobec kandydata, jednak jest to kwestia indywidualna danej organizacji – dodaje Kulawiak.

Co istotne, coraz częściej w umowach przedwstępnych pracodawcy zapisują kary umowne za niepodjęcie pracy. – Zazwyczaj jest to dwukrotność wynagrodzenia. Pomysł sprawdza się, zwłaszcza że specjaliści średniego szczebla zarabiają w granicach 10-15 tys. zł brutto – komentuje Liliana Swoboda.

Szkoda tylko, że agencje zatrudnienia muszą stosować tego typu zapisy, by wpłynąć na etykę zawodową specjalistów i menedżerów. W ich przypadku wysoka kultura osobista i biznesowa powinna być normą.