4P+O, czyli pomysł przedsiębiorców na wyjście na prostą po pandemii

Decyzje dotyczące wprowadzanych rozwiązań muszą być konsultowane z partnerami społecznymi. A także ogłaszane z odpowiednim wyprzedzeniem. Takie daty jak Dzień Wszystkich Świętych i związane z nim zwyczaje społeczne nie mogą być zaskoczeniem dla rządu. Dotyczy to też jego nagłych decyzji związanych z takimi datami.

Konieczne jest przygotowanie przez administrację ewentualnych scenariuszy i zakresu potencjalnie podejmowanych działań. Jak nad tym pracować? M.in. poprzez wzmocnienie dialogu społecznego i jego instytucji, niewprowadzanie nowych obciążeń fiskalnych i administracyjnych, przewidywalną oraz bezpieczną społecznie i gospodarczo płacę minimalną czy też niepodejmowanie decyzji zamrażających przepływ pracowników, usług i towarów.

Maseczki

Na konieczność lepszego dialogu w sprawie wprowadzania nowych rozwiązań zwracała uwagę również Katarzyna Siemienkiewicz, ekspert Pracodawców RP ds. prawa pracy.

- Rozwiązania mające chronić zdrowie i życie pracowników powinny być wcześniej konsultowane w ramach dialogu społecznego, a nie uchwalane w tempie ekspresowym. Przykład modyfikacji obowiązku zasłaniania nosa i ust w miejscu pracy pokazuje, że błędów merytorycznych, nie mówiąc już o legislacyjnych, można było w prosty sposób uniknąć - mówiła o zamieszaniu, jakie wynikło z przepisami dotyczącymi konieczności noszenia maseczek w pracy. W pierwszej formie obowiązywały one tylko przez 4 dni, bo reakcji branży BHP zapisy zmieniono. Teraz pracodawcy decydują, kiedy pracownicy muszą chodzić w pracy w maseczkach. 

Przystosowanie

Zdaniem przedsiębiorców, zamiast zamykać firmy, trzeba zezwolić im funkcjonować, ale w zaostrzonym reżimie sanitarnym. Zasady funkcjonowania należy opracować we współpracy z epidemiologami przy zachowaniu generalnej spójności obostrzeń. Sytuacja, w której np. sklepy budowlane są otwarte, a meblowe zamknięte, jest odbierana jako nielogiczna i niesprawiedliwa.

- Zwinny powinien być nie tylko sam biznes, ale również jego szerokie otoczenie. Chodzi przede wszystkim o państwo, które musi przystosować do zmiennych warunków funkcjonowania i w razie potrzeby szybko reagować. Dlatego potrzebna jest deregulacja gospodarki, uproszczenie przepisów by odzyskać legislacyjne pole manewru. Obecnie wprowadzenie tarcz antykryzysowych wymagało uchylenia dziesiątek, a nawet setek rozsianych po wielu ustawach przepisów - wskazują przedsiębiorcy.

W tym punkcie Pracodawcy RP mówią m.in. o zniesieniu zakazu handlu w niedzielę czy przyspieszeniu prac nad zmianami prawnymi dotyczącymi pracy zdalnej czy też niepodejmowaniu decyzji zamrażających przepływ pracowników, usług i towarów.

Perspektywiczność

Kryzys COVID-19 nie może uśpić koniecznych reform strukturalnych, takich jak te, które dotyczą przeciwdziałania kryzysowi demograficznemu, polityki migracyjnej oraz realizacji skoordynowanych działań w kierunku gospodarki niskoemisyjnej czy zielonego ładu. Dlatego - zdaniem przedsiębiorców - należy maksymalne i optymalne wykorzystać Fundusz Odbudowy i Zwiększenia Odporności, dokonać rewizji polityki społeczno-gospodarczej i finansowej, prowadzić skuteczną walkę z kryzysem demograficznym (katastrofą demograficzną) oraz skupić się na wprowadzeniu nowoczesnej, wydajnej i efektywnej służby zdrowia.

Odporność

- Wirus będzie w naszym życiu jeszcze przez długi czas. Nie można wykluczyć, że w przyszłości pojawią się jego kolejne mutacje lub całkiem nowe wirusy. Nasza gospodarka musi zainwestować w odporność długookresową. Nie tylko tę w rozumieniu odporności zdrowotnej obywateli, ale odporności gospodarki na nieoczekiwane kryzysy. Szczególnie firmy muszą być gotowe, aby móc przełączyć się w tryb funkcjonowania warunkach wynikających z obostrzeń sanitarnych, mobilności, przemieszczania się, a nawet skrajnego przypadku zakazu działalności - wskazują Pracodawcy RP.

Ich zdaniem pomocne może być inwestowanie w elektroniczne kanały dystrybucji, cyfryzację oraz różnicowanie modeli biznesowych. By przebiegało to sprawnie, państwo powinno przygotować instrumenty wsparcia i zachęt dla firm w kierunku budowania większej odporności, dywersyfikacji oraz przygotowania planów zarządzania kryzysowego na wypadek epidemii.

Kapitał społeczny (zaufanie)

Ostatnim elementem, na jaki zwracają uwagę przedsiębiorcy, elementem łączącym przejrzystość, przewidywalność, przystosowanie, perspektywiczność i odporność, jest kapitał społeczny (ang. social capital).

- To pojęcie doskonale znane w ekonomii. Odnosi się do stosunków społecznych i wzajemnego zaufania uczestników życia gospodarczego. Jest niezbędne zarówno z ekonomicznego, jak i społecznego punktu widzenia. Z badań naukowych jednoznacznie wynika, że kraje o wysokim poziomie kapitału społecznego (zaufania) zdołały przełamać pułapkę średniego dochodu, notują wysoki wzrost gospodarczy i są zaawansowane technologicznie. Osiągnięcie poziomu najlepiej rozwiniętych, innowacyjnych gospodarek wymaga więc przyspieszenia akumulacji kapitału społecznego w Polsce - wskazują przedsiębiorcy.

Jak dodają, jednak od początku transformacji gospodarczej w Polsce poziom kapitału społecznego jest bardzo niski.

- Od kilku lat dodatkowo go redukujemy. Niszczony jest dialog społeczny i debata publiczna. Konflikt społeczno-gospodarczy jest nieustannie rozpalany, co deprecjonuje ten kapitał jeszcze bardziej. Instytut Rozwoju Gospodarczego SGH w badaniu nastrojów gospodarstw domowych zadał respondentom pytanie o zależności między konfliktem społeczno-politycznym a gospodarką. Prawie 90 proc. z nich stwierdziło, że powszechny konflikt polityczny negatywnie wpływa na zaufanie społeczne i jest w efekcie barierą dla rozwoju gospodarczego Polski, a więc barierą w doganianiu najbogatszych i najnowocześniejszych gospodarek w Europie i na świecie - podsumowują.