Podwyższenie zasiłku za pobyt w szpitalu, nowy sposób naliczania okresów chorobowych czy rozszerzenie zasiłku macierzyńskiego również na kobiety, które straciły pracę np. z powodu śmierci pracodawcy czy ogłoszenia przez niego upadłości. M.in. takie zmiany weszły w życie od nowego roku. Jak stosować je w praktyce? Wyjaśniamy na konkretnych przykładach.
We środę 26 stycznia odbył się kolejny z cyklu webinarów organizowanych wspólnie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Pracodawców RP. Tym razem eksperci z ZUS wyjaśniali, na czym polegają zmiany w zasiłkach chorobowych, jakie weszły w życie wraz z Polskim Ładem.
Jedną z kluczowych zmian jest wprowadzenie prawa do ubiegania się o zasiłek pomimo zalegania z opłaceniem składek ZUS.
- Oznacza to, że prawo do zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego i świadczenia rehabilitacyjnego będzie przysługiwało osobom podlegającym dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu (osobom prowadzącym pozarolniczą działalność gospodarczą i osobom z nimi współpracującym oraz duchownym) w przypadku, jeżeli w dniu powstania prawa do świadczenia brak będzie zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oraz kiedy kwota zaległości z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne nie będzie wyższa niż 1 proc. minimalnego wynagrodzenia - wyjaśnia Dagmara Gąsior, zastępca naczelnika Wydziału Zasiłków II Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, która współprowadziła webinar.
ZUS przypomina, że jeżeli całość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne zostanie spłacona w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania prawa do świadczenia, to prawo do zasiłku będzie przysługiwało. Natomiast po spłacie zadłużenia zasiłek należy wypłacić nie później niż w terminie 60 dni od dnia spłaty całości zadłużenia.
Natomiast prawo do zasiłków przedawnia się, gdy całość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne na kwotę przekraczającą 1 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalona na dzień powstania prawa do świadczenia nie zostanie spłacona w ciągu 6 miesięcy od dnia powstania tego prawa.
Przykład 1
Ubezpieczony będący osobą prowadzącą pozarolniczą działalność był niezdolny do pracy od 17.01.2022 r. do 30.04.2022 r. W dniu powstania prawa do zasiłku chorobowego zadłużenie
z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne przekraczało kwotę 1 proc. minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ubezpieczony zadłużenie uregulował 17.08.2022r. Z racji tego, że zadłużenie nie zostało uregulowane w ciągu 6 miesięcy od powstania prawa do zasiłku chorobowego, to uległo ono przedawnieniu.
Przykład 2
Ubezpieczona prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą będąca w ciąży jest nieprzerwanie niezdolna do pracy od 1.02.2022 r.do 30.07.2022 r.(kilka następujących po sobie zwolnień lekarskich). W dniu 31.07.2022 r. ubezpieczona urodziła dziecko. W tym przypadku nastąpi zmiana zasiłku –z chorobowego na macierzyński. Prawo do zasiłku chorobowego będzie ustalone pod warunkiem braku zaległości na dzień 1.02.2022 r., natomiast prawo do zasiłku macierzyńskiego pod warunkiem braku zaległości na dzień 31.07.2022 r.
Prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia
Kolejną bardzo istotną zmianą jest skrócenie czasu, w jakim przysługuje prawo do zasiłku chorobowego po ustaniu tytułu ubezpieczenia.
- Od stycznia 2022 prawo do zasiłku chorobowego za okres niezdolności do pracy lub niemożności wykonywania pracy z przyczyn określonych w art. 6 ust. 2 ustawy zasiłkowej przypadający po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego przysługuje nie dłużej niż przez 91 dni - wyjaśnia Anna Jóskowska, zastępca naczelnika Wydziału Zasiłków w II Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, która również udzielała porad podczas webinaru.
Okres 91 dni liczony jest:
- od dnia następnego po dniu ustania tytułu ubezpieczenia, jeśli nie przerwana niezdolność do pracy powstała przed ustaniem ubezpieczenia lub
- od dnia powstania niezdolności do pracy, jeśli powstała ona po dniu ustania tytułu ubezpieczenia.
Z kolei krótszy okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu zatrudnienia nie dotyczy niezdolności do pracy, która:
• występuje w czasie ciąży
• spowodowana jest gruźlicą
• powstała z powodu poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek tkanek i narządów oraz zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów.
Przykład 1
Ubezpieczony stał się niezdolny do pracy z powodu choroby 1.08.2021 r. i do 31.12.2021 r. wykorzystał 153 dni zasiłku chorobowego. 31.12.2021 r. ustało prawo do ubezpieczenia chorobowego. Od 2.01.2022 r. stał się niezdolny do pracy z powodu choroby i niezdolność ta trwała do 1.04.2022 r. Ponieważ pełny okres zasiłkowy 82 dni trwający od 1.08.2021 r. do 31.12.2021 r. i od 2.01.2022 r. kończy się 30.01.2022 r., to zasiłek chorobowy od 31.01.2022 r. do 1.04.2022 r. nie przysługuje.
Przykład 2
Pracownica była niezdolna do pracy od 1.02.2022 r. do 31.08.2022 r. W dniu 10.02.2022 r. nastąpiło rozwiązanie umowy o pracę. Osobie tej należy przyznać prawo do zasiłku chorobowego za okres 91 dni liczonych od dnia następnego po dniu ustania tytułu ubezpieczenia. W tym przypadku zasiłek chorobowy za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia będzie przysługiwał od 11.02.2022 r. do 12.05.2022 r. Zasiłek chorobowy od 13.05.2022 r. nie będzie przysługiwał.
Okres zasiłkowy po nowemu
Zmiany dotyczą też naliczania okresu zasiłkowego. Od stycznia 2022 do okresu zasiłkowego wlicza się okresy poprzednich niezdolności do pracy, jeżeli przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni. Nie ma znaczenia kod choroby.
Jak tłumaczą ekspertki ZUS oznacza to, że do jednego okresu zasiłkowego wlicza się niezależnie od przyczyny niezdolności do pracy:
• okresy nieprzerwanej niezdolności,
• okresy przerwanej niezdolności do pracy, jeżeli przerwy pomiędzy niezdolnościami nie przekraczają 60 dni.
Z kolei do okresu zasiłkowego nie wlicza się:
• okresów niezdolności do pracy przypadających przed przerwą nie dłuższą niż 60 dni, jeżeli po przerwie niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Z danych przekazanych przez ZUS wynika też, że nowy okres zasiłkowy rozpoczyna się, jeżeli:
- przerwy pomiędzy niezdolnościami do pracy przekraczają 60 dni,
- przerwa pomiędzy niezdolnościami nie przekracza 60 dni –jeśli niezdolność do pracy przed przerwą nie występowała w trakcie ciąży, a po przerwie występuje w trakcie ciąży.
ZUS przypomina również, że zasiłki i świadczenia rehabilitacyjne, do których prawo powstało przed 1.01.2022 r. będą wypłacane na zasadach określonych w ustawie, w brzmieniu obowiązującym przed 1.01.2022 r. za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy.
Przykład 1
Ubezpieczona była niezdolna do pracy od 20.01.2022 r. do 15.03.2022 r. Ponowna niezdolność do pracy przypadająca w trakcie ciąży powstała 5.05.2022 r. Pomimo, że przerwa między ostatnim dniem niezdolności do pracy za poprzedni okres a pierwszym dniem nowej niezdolności do pracy nie przekroczyła 60 dni, niezdolność do pracy, która powstała 5.05.2022 r. otwiera nowy okres zasiłkowy, ponieważ po przerwie przypada w trakcie ciąży.
Wyższy zasiłek za pobyt w szpitalu
Od nowego roku podniesiono miesięczny zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu. Wynosi on obecnie 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Wcześniej było to 70 proc.
- Przepis stosuje się do ustalania wysokości zasiłku, jeżeli prawo do zasiłku rozpocznie się nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie ustawy, tj. 1.01.2022 r. Jeśli natomiast prawo do zasiłku chorobowego powstało przed 1.01.2022 r. i trwa nieprzerwanie po 1.01.2022 r., to stosuje się przepisy dotychczasowe, zatem zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku do zakończenia nieprzerwanego okresu niezdolności do pracy - tłumaczą ekspertki ZUS.
Przykład 1
Niezdolność do pracy ubezpieczonej trwała od 5.12.2021 r. do 2.02.2022 r. W okresie tym przebywała w szpitalu. Ponieważ prawo do zasiłku chorobowego powstało przed 1.01.2022 r. i trwanie przerwanie do 2.02.2022 r., zasiłek chorobowy wypłaca się na podstawie przepisów ustawy zasiłkowej obowiązującej do 31.12.2021 r. Zatem zasiłek za cały okres pobytu w szpitalu wynosi 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.
Zasiłek macierzyński po śmierci pracodawcy
Wraz z nowym rokiem weszły w życie również zmiany związane z zasiłkiem macierzyńskim. Po zmianach przysługuje on również w razie urodzenia dziecka po ustaniu ubezpieczenia chorobowego, jeżeli ubezpieczenie to ustało w okresie ciąży w następujących przypadkach:
1)w skutek śmierci, ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy;
2) z naruszeniem przepisów prawa, stwierdzonym prawomocnym orzeczeniem sądu.
- Pracownica, której umowa o pracę wygasła z powodu śmierci pracodawcy oraz utraciła prawo do ubezpieczenia chorobowego i urodziła dziecko po ustaniu tego ubezpieczenia, ma prawo do zasiłku macierzyńskiego oraz do zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego - wyjaśniają ekspertki ZUS.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (0)