Objęty kwarantanną stracił pracę w Czechach. Decyzja bezprawna?

Tomasz Klyta
•14 maj 2020 21:32

Skomentuj

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zaskarżył decyzję Straży Granicznej o objęcie kwarantanną obywatela Polski pracującego w Czechach (pana Andrzeja). Zdaniem RPO decyzja straży granicznej, której bezpośrednim efektem była utrata pracy, została wydana bez podstawy prawnej. Jeżeli skarga RPO zostanie uwzględniona przez sąd, polski pracownik będzie miał podstawę do ubiegania się o odszkodowanie od skarbu państwa.

Objęty kwarantanną stracił pracę w Czechach. Decyzja bezprawna?

Polski pracownik zatrudniony w Czechach stracił pracę przez objęcie go kwarantanną (fot. Patryk Matyjaszczyk/CC BY-SA 3.0)

REKLAMA

Trwa rejestracja uczestników na nasz tegoroczny Europejski Kongres Gospodarczy. Zapraszamy! Udział możecie potwierdzić pod tym linkiem.

Pracujący w Czechach obywatel Polski stracił pracę przez to, że objęto go kwarantanną po powrocie do kraju.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich decyzja o kwarantannie nie miała mocy prawnej. Jak tłumaczy, ograniczenia w sposobie poruszania się można wprowadzić tylko na podstawie ustawy. Tymczasem Straż Graniczna powoływała się na rozporządzenie Ministra Zdrowia.
Jeśli skarga RPO zostanie rozpatrzona przez Sąd Administracyjny, obywatel Polski będzie miał podstawę do ubiegania się o odszkodowanie.

18 marca 2020 r. pan Andrzej wracał z pracy w Republice Czeskiej. Przy przekraczaniu granicy musiał wypełnić kartę lokalizacyjną. Straż Graniczna oznaczyła ją symbolem kwarantanny. Informacje z karty wprowadzono do systemu Ewidencji Wjazdów do Polski, który określił termin kwarantanny do 1 kwietnia 2020 r. W wyniku interwencji pana Andrzeja wpis o objęciu go kwarantanną 25 marca 2020 r. usunięto z systemu EWP. Wskutek kwarantanny stracił on jednak zatrudnienie w Czechach.

Czytaj także: Pracownicy pogranicza mogą przekraczać granicę z Niemcami bez kwarantanny, "ale nie medycy"

Rzecznik Praw Obywatelskich zarzucił decyzji SG naruszenie art. 52 ust. 1–3 Konstytucji oraz art. 2 Protokołu nr 4 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - poprzez ograniczenie wolności poruszania się po terytorium Polski i swobody opuszczenia kraju bez podstawy ustawowej. Może to być także naruszenie Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej.

Obowiązek kwarantanny osób wracających do Polski wprowadziło rozporządzenie Ministra Zdrowia z 13 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego. Wydano je na podstawie ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi.

CZYTAJ WIĘCEJ

Jak wskazuje Adam Bodnar, obowiązek kwarantanny został jednak ustanowiony przez ministra z przekroczeniem granic ustawowego poważnienia. RPO argumentuje, że nie obejmuje bowiem ono możliwości wprowadzenia czasowego zakazu lub ograniczenia poruszania się. Minister uprawniony jest jedynie do wprowadzenia czasowego ograniczenia sposobu poruszania się. Tym samym obowiązek kwarantanny ustanowiono bez ustawowej podstawy. Wobec tego narusza on art. 92 ust. 1 Konstytucji (chodzi o zasady wydawania rozporządzeń).

Dlatego objęcie pana Andrzeja kwarantanną, opartą na rozporządzeniu, które zdaniem RPO nie ma umocowania w ustawie, naruszyło art. 52 Konstytucji. Zgodnie tym przepisem każdemu zapewnia się wolność poruszania się po terytorium RP oraz wyboru miejsca zamieszkania i pobytu, a także swobodę opuszczenia Polski. Ograniczenia w tym zakresie mogą być ustanowione wyłącznie w ustawie.

- Nawet gdyby przyjąć - czego RPO nie czyni - że obowiązek kwarantanny po powrocie do kraju Minister Zdrowia ustanowił zgodnie z Konstytucją, to objęcie nią pana Andrzeja i tak powinno być uznane za bezskuteczne. Nie podlegał on bowiem w ogóle temu obowiązkowi" - czytamy w komunikacie RPO.

Czytaj także: Kwarantanna dyskryminuje Polaków pracujących za granicą 1

Jeden z wyjątków odbycia kwarantanny dotyczy bowiem przekraczania granicy "w ramach wykonywania czynności zawodowych: w państwie sąsiadującym przez osobę wykonującą czynności zawodowe w tym państwie, w tym będącą kierowcą obsługującym pojazd samochodowy w transporcie drogowym”.

A obywatel Polski właśnie wracał do miejsca zamieszkania w związku z wykonywaniem czynności zawodowych w Republice Czeskiej. Uznanie przez Straż Graniczną, że podlega on obowiązkowi kwarantanny nastąpiło zatem z naruszeniem rozporządzenia MZ.

Stwierdzenie bezskuteczności kwarantanny wydaje się niezbędne dla skutecznego domagania się przez pana Andrzeja rekompensaty za doznaną szkodę. Wskutek objęcia kwarantanną stracił on bowiem dotychczasowe zatrudnienie, co może naruszać uprawnienia przysługujące mu na mocy prawa UE.

"Rzecznik nie kwestionuje potrzeby wprowadzenia kwarantanny, ale też nie uznaje tego środka za niezbędny sposób ochrony zdrowia publicznego. Nie może jednak przejść do porządku dziennego nad opisaną sytuacją. W szczególności nie może pozwolić, by stała się ona niebezpiecznym precedensem, mogącym w przyszłości rzutować na wolności i prawa jednostki. Jeżeli bowiem władza wykonawcza uznawała za niezbędne ograniczenie w postaci kwarantanny osób powracających do Polski, to brak było przeszkód, by te rozwiązanie wprowadzić ustawą - w zgodzie z Konstytucją" - czytamy w komunikacie RPO.

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl