Gdy cała Polska świętuje, oni muszą pracować

• Nie każdy może cieszyć się dniem wolnym nie tylko w Wigilię, ale także w pozostałe świąteczne dni. Ciągłość produkcji w wielu firmach musi być zachowana, tak samo jak zapewniona musi być ochrona życia i zdrowia nas wszystkich. 
• To, kto i gdzie musi pracować w dni ustawowo wolne od pracy określa Kodeks pracy.
• Za pracę w święta przysługuje dodatkowa rekompensata. Zgodnie z art. 151 Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, oprócz pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy.

Prawdopodobnie zdecydowana większość z nas już dziś włącza tryb "święta". Tym bardziej, że tegoroczna wigilia przypada w sobotę, w którą znaczna część pracować nie musi. 

Nie każdy jednak może cieszyć się dniem wolnym nie tylko w Wigilię, ale także w pozostałe świąteczne dni. Ciągłość produkcji w wielu firmach musi być zachowana, tak samo jak zapewniona musi być ochrona życia i zdrowia nas wszystkich. 

W święta pracują więc nie tylko pracownicy elektrowni czy hut, ale też lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni, policjanci, salowe czy pracownicy kolei, którzy odpowiadają za ruch pociągów i bezpieczeństwo na torach.

Zobacz: Dużo zmian od nowego roku. Więcej przerw w pracy, dłuższy urlop, dwie pewne podwyżki

Dyżury inne niż wszystkie

Piotr jest policjantem. W tym roku zmiana przypada mu w Wigilię.

- Śmiejemy się z żoną, że nasza Wigilia w tym roku zbiegnie się z obiadem - mówi. Dyżur bowiem zaczyna o godzinie 14. Jego końcówka planowo przypada na 22. Planowo, bowiem w wigilijną noc zdarzyć się może wiele. 

- Z moich doświadczeń wynika, że święta choć rodzinne, to nie zawsze są spokojne. Szczególnie w późniejszych godzinach, kiedy zaczynamy dyskutować na różne tematy, podlewając te rozmowy alkoholem. Zdarzają się więc interwencje do rodzinnych awantur, są też niestety te mniej przyjemne, dalekie od świątecznej atmosfery - wyjaśnia w rozmowie z nami. 

Spokoju nie mają też lekarze i pielęgniarki. I choć bożonarodzeniowe dyżury, są odrobinę spokojniejsze od tych sylwestrowych, także wtedy ruch na SOR-ach jest większy.  

- W Wigilię jest w miarę dobrze, ruch podobny do tego, co zawsze. Zaczyna się w święta. Bóle brzucha, połknięte ości. Okres przed świętami też jest paskudny. Ludzie pozbywają się chorych rodziców i leżą te dziadki sami jak palec - opowiadała o dyżurach w szpitalu Justyna. 

Pracowite święta mają także strażacy. W ubiegłoroczne święta, strażacy interweniowali 3025 razy, w tym przy 783 pożarach, 1908 miejscowych zagrożeniach oraz 334 fałszywych alarmach.

Przeczytaj: Masz czas do końca roku. Po tym terminie dodatkowe wolne przepada

Oni pracują w święta

To, kto i gdzie musi pracować w dni ustawowo wolne od pracy (mamy ich w Polsce 13, to tzw. czerwone kartki w kalendarzu), określa Kodeks pracy. Są to następujące sytuacje:

1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii (np. lekarze, ratownicy medyczni);

2) w ruchu ciągłym (praca przy piecu hutniczym czy w elektrociepłowni);

3) przy pracy zmianowej;

4) przy niezbędnych remontach;

5) w transporcie i w komunikacji (kierowy autobusów czy motorniczy w tramwajach);

6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;

7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;

8) w rolnictwie i hodowli;

9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w:

- zakładach świadczących usługi dla ludności,

- gastronomii,

- zakładach hotelarskich,

- jednostkach gospodarki komunalnej,

- zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych,

- jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę,

- zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;

10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta;

11) przy wykonywaniu prac:

- polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zgodnie z przepisami obowiązującymi odbiorcę usługi, dni, o których mowa w art. 1519§ 1, są u niego dniami pracy,

- zapewniających możliwość świadczenia usług, o których mowa w punkcie powyżej.

Praca w święta - co w zamian?

Za pracę w święta przysługuje dodatkowa rekompensata. Zgodnie z art. 151 Kodeksu pracy, pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, oprócz pracowników zatrudnionych w systemie pracy weekendowej, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:

- w zamian za pracę w niedzielę – w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Warto w tym miejscu zauważyć, że praca w niedziele i święta może być planowana, a co za tym idzie – istnieje możliwość rekompensaty pracy w niedzielę wcześniej. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie 6 dni dnia wolnego udzielonego w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego.

- w zamian za pracę w święto – w ciągu okresu rozliczeniowego.

Jeśli pracodawca zapewni taki dzień wolny, wtedy pracownik otrzyma wynagrodzenie w podstawowej wysokości. Co, kiedy nie uda się spiąć grafiku i nie będzie miał jak odebrać wolnego we wskazanym w ustawie terminie? Wtedy firma zobowiązana jest wypłacić dodatek za pracę ponadwymiarową do każdej godziny pracy – w wysokości 100 proc. Mówiąc innymi słowy, za pracę w dzień świąteczny powinniśmy otrzymać podwójne wynagrodzenie.

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl