Do tej pory firmy zatrudniające cudzoziemców zazwyczaj przygotowywały miejsca pracy dla mężczyzn. To oni najczęściej przyjeżdżali do Polski. Wojna zmieniła strukturę pracowników z zagranicy. Firmy mają tego pełną świadomość i coraz częściej dostosowują stanowiska pracy do przepisów umożliwiających zatrudnienie na nich kobiet.
DHL Supply Chain to jedna z firm, które starają się przełamywać stereotypy na temat pracy w logistyce jako typowo męskiej branży i tak przygotowują stanowiska pracy, by zawodowe obowiązki mogły na nich wykonywać również kobiety. Trend zaczął się jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie, ale teraz, kiedy na polski rynek pracy docierają głównie kobiety, jest on niezwykle cenny. Teraz to Ukrainki będą poszukiwały pracy w naszym kraju, a logistyka to jedna z tych branż, która przed wybuchem wojny dość intensywnie korzystała ze wsparcia pracowników z zagranicy.
- Obecnie zatrudniamy w Polsce ok. 6000 pracowników, z czego prawie połowa to kobiety. Przez wiele lat branża logistyczna zdominowana była przez mężczyzn, ale my chcemy łamać te stereotypy - mówi Wioletta Podstawka, CEE resourcing centre lead w DHL Supply Chain. Zwraca ona uwagę, że automatyzacja procesów oraz zmiana specyfiki pracy sprawiły, że wiele zadań mogą z powodzeniem wykonywać kobiety i doskonale się w nich sprawdzają.
Także firma produkująca opakowania na żywność Huhtamaki Foodservice Poland, która ma swoje oddziały w Polsce w Gliwicach i Czeladzi oraz w zaatakowanym przez Rosjan Kijowie, zmieniła swoją produkcję w taki sposób, by można było na niej zatrudnić jak najwięcej kobiet.
- Nasi ukraińscy koledzy i ich rodziny znaleźli się w bardzo trudnej i niezrozumiałej sytuacji. To niewyobrażalne, co dzieje się tuż za granicami naszego kraju. W związku z tym, iż fabryka w Kijowie od dnia rozpoczęcia rosyjskiej inwazji na Ukrainę pozostaje zamknięta, osoby, które przybyły z Ukrainy, będą mogły kontynuować pracę w naszym zakładzie w Czeladzi. Do zaoferowania mamy stanowiska zarówno umysłowe, jak i fizyczne, a pracę na nich mogą podjąć tak kobiety, jak i mężczyźni - mówi Barbara Marniok, marketing specialist w Huhtamaki Foodservice Poland.
Skala nie będzie masowa
Także agencje zatrudnienia, które zajmują się zatrudnianiem cudzoziemców, przyznają, że firmy zaczynają analizować, co można zmienić, aby zatrudnić więcej kobiet w swoich szeregach. Motywacja? Jedne robią to, bo chcą pomóc uchodźcom, inne - bo nie mają wyjścia. A problem jest odczuwalny, ponieważ od początku wojny z Polski wyjechało kilkaset tysięcy obywateli Ukrainy, w większości mężczyzn, co ma wpływ na polski rynek pracy. Nowi mężczyźni nie mają możliwości do nas przyjechać.
- W tej sytuacji pomagamy naszym klientom dostosować się do odpływu ukraińskich mężczyzn z rynku i do masowego napływu kobiet. Na przykład, podjęliśmy się razem z naszym klientem, dużą firmą w branży logistycznej, zatrudnienia grupy kobiet na stanowisko pickingu, na którym wcześniej pracowali przede wszystkim panowie. Dzięki obniżeniu norm i wydzieleniu przestrzeni do kompletowania lżejszych palet wspólnie udało nam się przygotować te stanowiska tak, by również móc zatrudnić na nich kobiety - opowiada Rafał Mróz, dyrektor operacyjny platformy migracyjnej EWL, specjalizującej się w rekrutacji transgranicznej.
Czytaj więcej: Po Ukraińcach możemy zaprosić kolejnych sąsiadów ze wschodu. Podobne ułatwienia
Na podobne zmiany zwraca uwagę również Ewelina Glińska-Kołodziej, dyrektor operacyjny agencji zatrudnienia Trenkwalder.
- Wśród naszych klientów widzimy już pierwsze sygnały w planowaniu zmiany w strukturze zatrudnienia. Decyzje są bardzo ostrożne i na pewno nie będzie to masowa, szybka zmiana oraz masowe zatrudnienie kobiet na stanowiska, na których dotychczas zatrudniani byli wyłącznie mężczyźni. Klienci planują w pierwszej kolejności wprowadzenie małych kilku- lub kilkunastoosobowych grup kobiet. Jest to absolutnie zrozumiałe i rozsądne rozwiązanie - przyznaje w rozmowie z PulsHR.pl.
To trzeba zmienić "pod kobiety"
Planując taką "ewolucję stanowisk", firmy muszą mieć świadomość, że wiąże się z tym sporo wyzwań. Konieczne będzie dostosowanie miejsc pracy do obowiązujących przepisów BHP, nieraz całkowite przemodelowanie procesu produkcyjnego, ustalenie nowych (niższych) norm produkcyjnych czy nawet dostosowanie miejsc pracy w obszarze komunikacji.
Jak podkreśla dr Małgorzata Kochańska, przewodnicząca Komitetu Technicznego Ośrodka Oceny i Doskonalenia Kompetencji BHP CIOP-PIB, ekspert SEKA, należąca do Koalicji Bezpieczni w Pracy, wynika to z tego, że zatrudnianie kobiet w Polsce odbywa się pod rygorem aż pięciu różnych aktów prawnych.
- Te wszystkie przepisy w istotny sposób ograniczają pracodawcę w kwestiach organizacji procesów pracy oraz sposobu jej wykonywania związanego na przykład z podnoszeniem czy przekładaniem ciężarów (tzw. transport ręczny) - wskazuje dr Małgorzata Kochańska i podaje konkretny przykład.
Czytaj więcej: Ukraińcy w co trzeciej polskiej firmie
- Mężczyzna zatrudniony w magazynie jednorazowo mógł przenieść przy pracy stałej 30 kilogramów, natomiast kobieta, która zostałaby zatrudniona na takim stanowisku, może przenosić w tym rytmie pracy tylko 12 kg - wylicza. - To oznacza dla pracodawcy zmianę sposobu organizacji pracy, dostosowanie przetwarzanych produktów do obowiązującego normatywu.
Małgorzata Kochańska zwraca uwagę również, że dodatkowym aspektem związanym ze zwiększeniem zatrudniania kobiet są pomieszczenia higieniczno-sanitarne, czyli łazienki i szatnie. Nie każdy pracodawca będzie dysponował odpowiednimi warunkami, by zapewnić dodatkowe szatnie i łazienki, które podlegają konkretnym przepisom.
Zmiany krok po kroku
Dlatego zdaniem Eweliny Glińskiej-Kołodziej firmy zainteresowane taką zmianą w pierwszej kolejności powinny zweryfikować proces produkcyjny i wyznaczyć poprzez działy produkcji we współpracy z działem BHP te obszary, które można wydzielić do obsługi przez kobiety.
- Następnie konieczne będzie przemodelowanie procesu i jeżeli zajdzie taka konieczność, organizacja stanowisk pracy wspólnie z działem logistyki, określenie norm produkcyjnych i opisów nowych stanowisk z jednoczesnym tłumaczeniem na język ukraiński. W dalszym etapie należy włączyć działy HR w celu opracowania opisów stanowisk oraz modelu rekrutacji, form zatrudnienia, stawek wynagrodzenia, procesu onboardingu, szkoleń i finalnie rozpoczęcia procesu rekrutacji. Dział HR może zostać w całości wsparty przez agencję zatrudnienia lub tylko na poszczególnych, wybranych etapach - tłumaczy Glińska-Kołodziej.
Największe wyzwania
Zdaniem Glińskiej-Kołodziej taka reorganizacja nie będzie możliwa w każdym sektorze, a jedynie w produkcji lekkiej, transporcie magazynowym, e-commerce czy branży produkcji spożywczej.
- Tymczasem aktualnie największy odpływ pracowników obserwujemy w branży budowlanej, przemyśle ciężkim czy transporcie. W mojej ocenie ten problem pozostanie z nami na dłużej i dziś musimy poszukiwać kandydatów z innych kierunków, bo zamiana struktury zatrudnienia nie będzie w nich możliwa - podkreśla.
Jej zdaniem ograniczenia w zatrudnianiu kobiet powinny być analizowane w dwóch aspektach. Pierwszy dotyczy przeszkód wynikających ze stanowisk pracy i wymogów pracodawców.
Czytaj więcej: Związkowcy z całego świata apelują o pokój. "Pracownicy nie mogą ponosić ciężaru wojny"
- Możemy tutaj wymienić zakaz zatrudniania kobiet do wykonywania prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, określony poprzez Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią, ale także obowiązek właściwej organizacji pomieszczeń i urządzeń higieniczno-sanitarnych dla zatrudnionych kobiet i mężczyzn. Inne, niezwykle ważne są konieczne kwalifikacje do wykonywania zawodu, jak chociażby uprawnienia SEP, certyfikaty spawalnicze, certyfikaty obsługi wózków widłowych, UDT czy prawo jazdy kategorii C lub C+E - wymienia największe wyzwania.
Drugi aspekt, na który zwraca uwagę nasza rozmówczyni, związany jest bezpośrednio z kandydatkami, a dotyczy głównie gwarancji stabilności zatrudnienia. Należą do nich: gotowość pozostania w Polsce, chęć nauki języka polskiego, organizacja opieki dla dzieci czy nabycie niezbędnych kwalifikacji. Tymczasem według dotychczasowych badań Trenkwaldera 60 proc. kandydatek planuje powrót do kraju tuż po zakończeniu wojny.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (0)