Wyjście Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej spowodowało szereg zmian w przepisach prawa, dotyczącego m.in. pobytu i zatrudniania Brytyjczyków w Polsce. Do końca 2020 roku obowiązywały niezmienne zasady, określone w przepisach przejściowych. Od 1 stycznia 2021 roku uległy one zmianie.
Jak wynika z danych Urzędu ds. Cudzoziemców, w ubiegłym roku prawie 6,1 tys. obywateli Wielkiej Brytanii posiadał zarejestrowany pobyt lub dokument potwierdzający prawo stałego pobytu w Polsce. Wraz z opuszczeniem przez Wielką Brytanię UE ich sytuacja życiowa i zawodowa zmieniła się.
Zgodnie z obowiązującymi rozwiązaniami, na podstawie dotychczasowych przepisów pobytowych mogą przebywać obywatele Wielkiej Brytanii i członkowie ich rodzin (beneficjenci umowy wystąpienia), jeżeli korzystali z prawa pobytu w Polsce zgodnie z prawem UE przed zakończeniem okresu przejściowego (dotyczy to także obywateli Zjednoczonego Królestwa, którzy wjechali do Polski po dacie Brexitu, a przed upływem okresu przejściowego - przed końcem 2020 r.) oraz jeśli w dalszym ciągu mieszkają w Polsce. Dla nabycia i zachowania uprawnień istotna będzie ciągłość pobytu bezpośrednio przed upływem okresu przejściowego oraz po jego upływie.
Z kolei dla obywateli Wielkiej Brytanii oraz członków ich rodzin, którzy przyjadą do Polski po 1 stycznia 2021 r., od tego terminu mają zastosowanie ogólne zasady wjazdu i pobytu na terytorium Polski odnoszące się do obywateli państw trzecich (np. ruch bezwizowy, wiza, karta pobytu).
Obywatele brytyjscy, którzy nie są objęci umową o wystąpieniu, będą traktowani jak obywatele państw trzecich, w zakresie dostępu do polskiego rynku pracy. Co do zasady zastosowanie będzie miał wymóg uzyskania zezwolenia na pracę.
Inaczej wygląda kwestia beneficjentów umowy o wystąpieniu. Umowa o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej, przewiduje, co do zasady, zachowanie przez obywateli Zjednoczonego Królestwa i członków ich rodzin po zakończeniu okresu przejściowego (czyli od 1 stycznia 2021 r.) dotychczasowych uprawnień w zakresie prawa pobytu, jak i prawa do wykonywania pracy (z wyjątkiem brytyjskich pracowników delegowanych) lub prowadzenia działalności zarobkowej na własny rachunek w państwie członkowskim UE.
Czytaj więcej: Czy Polacy wrócą przez Brexit?
W przypadku obywateli Zjednoczonego Królestwa chodzi tu o osoby, które korzystały z prawa pobytu na terytorium Polski zgodnie z prawem Unii przed zakończeniem okresu przejściowego, np. jako pracownicy, i które po zakończeniu tego okresu w dalszym ciągu będą zamieszkiwać na tym terytorium, na warunkach jakie dotyczą obywateli UE z innych państw członkowskich.
Oznacza to, że pracodawcy zatrudniający obywateli Wielkiej Brytanii przed zakończeniem okresu przejściowego nie muszą martwić się o legalność ich pobytu i pracy, o ile umowa o pracę była wykonywana w Polsce przed końcem 2020 r., a obywatel Wielkiej Brytanii będzie mógł udowodnić fakt, że w tym czasie zamieszkiwał w Polsce.
Wymóg legalnego pobytu w Polsce, w przypadku tej grupy cudzoziemców, sprowadza się do konieczności zarejestrowania pobytu we właściwym urzędzie wojewódzkim. Zgodnie z obowiązującymi przepisami obywatele UE mają obowiązek rejestracji nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia wjazdu na terytorium Polski. Obowiązek ten stosowany jest również do obywateli Wielkiej Brytanii i członków ich rodzin, którzy osiedlili się w Polsce w czasie okresu przejściowego. Uzyskanie zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE przed końcem 2020 r. będzie istotnym dokumentem potwierdzającym status Brytyjczyka.
Pracownicy delegowani
Obywatele brytyjscy delegowani do Polski przed zakończeniem okresu przejściowego w ramach swobodnego świadczenia usług, które w prawie UE jest regulowane odrębnie od swobody przepływu osób są inaczej traktowani. Nie uzyskują oni na podstawie umowy o wystąpieniu żadnych uprawnień do pozostania w państwie przyjmującym (np. Polsce) po zakończeniu okresu przejściowego.
Na podstawie przepisów polskiego prawa krajowego, które weszło w życie 1 stycznia 2021, osoby te będą mogły od tej daty złożyć wniosek o udzielenie specjalnego zezwolenia na pobyt czasowy, udzielanego na okres ważności 5 lat, z możliwością uzyskania następnie zezwolenia na pobyt stały na specjalnej podstawie prawnej. Będą oni również zwolnieni z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w czasie tego legalnego pobytu, jak również po udzieleniu specjalnego zezwolenia na pobyt czasowy.
Uprawnienie do wykonywania pracy bez zezwolenia na pracę umożliwi brytyjskim pracownikom delegowanym do Polski do dnia 31 grudnia 2020 r. kontynuację pobytu w Polsce na zasadzie analogicznej do beneficjentów Umowy wystąpienia oraz obywateli UE korzystających ze swobody przemieszczania się w Polsce, w zakresie dostępu do polskiego rynku pracy.
Pracownicy przygraniczni
Obywatel Zjednoczonego Królestwa, który pracuje przed końcem grudnia 2020 był pracownikiem przygranicznym lub prowadził inną działalność zarobkową we własnym imieniu i na własny rachunek na terytorium Polski i nie podlegał obowiązkowi rejestracji pobytu (tj. bez zamieszkiwania w Polsce), a po tym dniu nadal wykonuje pracę lub prowadzi taką działalność na tym terytorium i jednocześnie na nim nie zamieszkuje, jest obowiązany zarejestrować swój pobyt w terminie do dnia 31 grudnia 2021 r.
W wyniku rejestracji pobytu jako pracownik przygraniczny obywatel Zjednoczonego Królestwa uzyska zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu, zawierające adnotację potwierdzającą posiadanie uprawnień pracownika przygranicznego na podstawie Umowy o wystąpieniu.
Czytaj więcej: Setki tysięcy Polaków chce zostać na stałe w Wielkiej Brytanii
Dla nabycia oraz zachowania uprawnień pracownika przygranicznego na podstawie Umowy wystąpienia istotne będzie zachowanie ciągłości wykonywania pracy lub prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium Polski bezpośrednio przed upływem okresu przejściowego, jak i po jego upływie.
Zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu brytyjskiego pracownika przygranicznego nie będzie mieć charakteru dokumentu pobytowego. Będzie natomiast potwierdzało uprawnienie do kontynuacji pracy lub działalności zarobkowej w Polsce, tj. w państwie miejsca pracy, w charakterze pracownika przygranicznego nie zamieszkującego w Polsce (także dla innego pracodawcy lub do rozpoczęcia działalności na własny rachunek). Będzie uprawniało do bezwizowego wjazdu na terytorium Polski na podstawie Umowy wystąpienia, ale już nie do podróżowania po obszarze Schengen bez wizy.
Skutki brexitu trudne do przewidzenia
Faktyczne skutki zakończenia okresu przejściowego dla gospodarki UE i Polski trudno jest na razie określić - powiedział Marek Niedużak, wiceszef Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Technologii. -
Wiele zależy od stopnia dostosowania przedsiębiorców do nowych wymogów administracyjnych związanych z wymianą handlową z Wielką Brytanią, jak również od nawiązania nowych, alternatywnych łańcuchów dostaw, czy też poszukiwania rynków alternatywnych - dodał.
Niedużak przypomniał, że 24 grudnia Wielka Brytania i Unia Europejska zawarły porozumienie o wzajemnych relacjach po zakończeniu okresu przejściowego po brexicie. Dzięki temu od nowego roku nie ma w handlu między nimi ceł ani innych zakłóceń, co uderzyłoby w obie strony.
Wiceszef MRPiT podkreślił, że faktyczne skutki zakończenia okresu przejściowego dla gospodarki UE i Polski trudno jest na razie określić. Wskazał, że wiele zależy od stopnia dostosowania przedsiębiorców do nowych wymogów administracyjnych związanych z wymianą handlową z Wielką Brytanią, jak również od nawiązania nowych, alternatywnych łańcuchów dostaw, czy też poszukiwania rynków alternatywnych.
- Niewątpliwie brexit pociąga za sobą straty dla naszej gospodarki. Wynegocjowane z Wielką Brytanią porozumienie obejmuje m.in. kwestie handlowe, elementy współpracy w zakresie bezpieczeństwa, zabezpieczenia społecznego, energetyki, rybołówstwa tj. współpracy na wielu polach i w różnych dziedzinach - zaznaczył.
Materiał chroniony prawem autorskim - zasady przedruków określa regulamin.
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (0)