Będzie dodatkowy kilkutygodniowy urlop. Pytanie, czy opłaci się go wziąć

- Zmiany ma przynieść zapowiedziana w styczniu nowelizacja Kodeksu pracy. Regulacje, które mogą wejść w życie w tym kwartale, związane są z unijną dyrektywą o godzeniu obowiązków zawodowych i rodzinnych. Obok innych zaplanowanych rozwiązań wspierających work-life balance jednym ze szczególnie ważnych jest wprowadzenie dodatkowego 9-tygodniowego urlopu rodzicielskiego, z którego będą mogli skorzystać tylko ojcowie. To z pewnością może wpłynąć pozytywnie na sytuację zawodową matek i zapewnić potrzebne im wsparcie w domu - mówi Agnieszka Bieniak, dyrektorka HR w Grupie Pracuj.

Czytaj więcej

Dłuższe urlopy i przerwy w pracy coraz bliżej. Sejm przyjął kolejną nowelizację Kodeksu pracy

Według badania Pracuj.pl „Urlopy rodzicielskie. Nowe otwarcie” medialne dyskusje toczące się na temat nowych urlopów rodzicielskich od kilku miesięcy docierają tylko do części pracujących rodziców. O rozwiązaniach, które mają być wdrożone zgodnie z unijną dyrektywą work-life balance, słyszała ponad połowa respondentów (56 proc.). Nieco częściej znajomością tych rozwiązań wykazują się matki (59 proc.) niż ojcowie (54 proc.).

Źródło: Badanie Pracuj.pl

Wśród grup wiekowych największa świadomość planowanych zmian panuje wśród rodziców między 25. a 34. rokiem życia (64 proc.). To przedział wiekowy, którego reprezentanci szczególnie często rozważają poszerzenie rodziny o kolejne dziecko, a tym samym mogą być szczególnie zainteresowani kwestiami zmian w urlopach rodzicielskich. W pozostałych grupach odsetek osób, które słyszały o zbliżającej się nowelizacji, oscylował w okolicach 50 proc.

Nowe urlopy mile widziane, ale rodzice mają zastrzeżenia

Regulacja dotycząca dodatkowych dziewięciu tygodni urlopu rodzicielskiego przysługującego dla ojców zwiększa ich możliwości zaangażowania się w życie dziecka. 85 proc. respondentów postrzega je pozytywnie, a tylko 4 proc. odnosi się do niego negatywnie. Pod tym względem zarówno mężczyźni, jak i kobiety posiadające dzieci charakteryzują się podobnymi ocenami.

Jednocześnie jednak odpowiedzi respondentów wskazują, że kontrowersje może budzić kluczowy zapis regulacji, zgodnie z którym dodatkowe dziewięć tygodni urlopu rodzicielskiego musi być wykorzystane przez ojca bez możliwości przeniesienia na matkę. Takie rozwiązanie pozytywnie odbiera 45 proc. respondentów posiadających dzieci. Za wspomnianym rozwiązaniem częściej opowiadają się mężczyźni (48 proc.) niż kobiety (42 proc.). Wśród grup wiekowych nieco częściej od innych pozytywnie do tego zapisu odnoszą się osoby między 35. a 44. rokiem życia (47 proc.).

Bardziej pozytywnie natomiast pracujący rodzice odnoszą się do innej regulacji uwzględnionej w nowelizacji, czyli ograniczenia czasu na wykorzystanie 2-tygodniowego urlopu ojcowskiego do pierwszych 12 miesięcy od momentu narodzin dziecka. Dotychczas ojciec miał na to 24 miesiące. Taki przepis pozytywnie odbiera 68 proc. respondentów. Nieco częściej przychylnie odnoszą się do niego kobiety (70 proc.). Prawdopodobnie dlatego, że nowy kształt przepisów pozwala na większe wsparcie opiekuńczej roli matki w najbardziej angażującym, niemowlęcym okresie rozwoju dziecka. Takiego efektu wprowadzenia przepisu spodziewa się 67 proc. badanych rodziców.

Czytaj więcej

Kobiety boją się wracać do pracy. Aż 75 proc. z nich ma ten problem

Warto dodać, że aż 6 na 10 badanych uważa, że nowe regulacje to pozytywny krok, jednak nie rozwiąże w pełni zbyt małego zaangażowania ojców w wychowanie dzieci. Podobną opinię mają zarówno badani mężczyźni, jak i kobiety. 

41 tygodni urlopu dla rodziców - ile powinien wykorzystywać ojciec?

Według polskiego prawa urlop dla rodziców wynosi 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka. Jeśli rodzice posiadają więcej niż jedno dziecko, wówczas urlop rodzicielski jest wydłużony do 43 tygodni. Jaka jego część według respondentów powinna być wykorzystywana przez ojców?

37 proc. rodziców uważa, że mężczyźni powinni brać maksymalnie 1/4 całego urlopu przysługującego rodzicom. Co jednak jeszcze bardziej ciekawe, niemal tyle samo respondentów chciałoby, by korzystali oni z od 1/4 do nawet połowy przysługującego prawem urlopu. Po 14 proc. badanych jest niezdecydowanych lub postuluje, by panowie brali więcej urlopu rodzicielskiego od matek.

Źródło: Badanie Pracuj.pl

Zaskakują odpowiedzi mężczyzn. Wśród badanych ojców aż 59 proc. chciałoby móc brać przynajmniej ponad 1/4 urlopu rodzicielskiego przynależnego obojgu partnerom. Skąd biorą się tak duże rozbieżności między deklaracjami ojców a ich faktycznym udziałem w urlopach rodzicielskich?

Jedną z odpowiedzi na zadane pytanie może być nastawienie pracodawców do wspomnianych regulacji. Wśród badanych pracujących ojców co trzeci przyznaje, że spotkał się na rynku pracy z niechęcią lub niezrozumieniem przełożonych wobec brania urlopu ojcowskiego czy rodzicielskiego przez mężczyzn. Jeszcze więcej panów dostrzega ogólne negatywne nastawienie pracodawców do brania urlopów związanych z wychowaniem dziecka przez mężczyzn. O takiej postawie przekonanych jest 53 proc. respondentów.

- Decyzja o rezygnacji ojców z dłuższej formy opieki nad dziećmi w pierwszym roku jego życia często wynika z obawy przed negatywną reakcją pracodawcy. Ten stan rzeczy utrwala tradycyjny podział ról rodzicielskich, w których to od kobiet oczekuje się rezygnacji z szybkiego powrotu na rynek pracy, a od mężczyzny rezygnacji z pełnienia roli opiekuńczej nad własnym dzieckiem. Kluczowa może się okazać transparentna polityka pracodawców i równorzędne wsparcie młodych rodziców. W momencie, gdy mamy w Polsce najniższą liczbę urodzeń od II wojny światowej, kandydaci decydujący się na dzieci, w niedługiej perspektywie, dużo przychylniej mogą spoglądać na ogłoszenia o pracę, w których pracodawcy będą podkreślać wsparcie dla rodziców małych dzieci i np. otwarcie popierać wykorzystanie urlopów ojcowskich. Większe zaangażowanie ojców w wychowanie w pierwszych latach życia dziecka to także łatwiejszy powrót na rynek pracy dla matek - komentuje Anna Hołdyńska, koordynatorka zespołu komunikacji w Grupie Pracuj.

Wsparcie dla kobiet w powrocie na rynek pracy

Jednym z głównych celów planowanych regulacji jest, by nowe możliwości ojców pomogły odciążyć kobiety w obowiązkach rodzicielskich, a także wesprzeć ich powrót na rynek pracy czy rozwijanie karier. Badanie Pracuj.pl pokazuje, że Polki rzeczywiście dostrzegają duży potencjał planowanych rozwiązań w tym zakresie.

Według aż 83 proc. respondentek mężczyźni w Polsce zbyt rzadko biorą urlopy związane z wychowywaniem dzieci. Niewiele mniej, bo blisko 8 na 10 badanych matek twierdzi, że gdyby ich partner wziął dłuższy urlop rodzicielski, pomógłby on lepiej podzielić się im obowiązkami przy opiece nad potomstwem. W tym kontekście trudno się dziwić, że aż 87 proc. respondentek chciałoby, by ojciec ich dziecka skorzystał z urlopu rodzicielskiego w nowej, planowanej formie, jeśli miałby do tego prawo.

Zbyt niski zasiłek może zniechęcać ojców do urlopu rodzicielskiego

Zgodnie z zapowiedziami ustawodawców, planowane przepisy mogą wejść w życie na przełomie I i II kwartału 2023 roku. Zdaniem ekspertów ds. rynku pracy wydzielenie urlopu przeznaczonego wyłącznie dla ojców to dobry pomysł. Problemem może być jednak wysokość zasiłku, która może nie zachęcać do korzystania z tego przywileju.

Zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego będzie na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jednak w razie złożenia przez pracownicę stosownego wniosku w terminie nie później niż 21 dni po porodzie miesięczny zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Z kolei ojcu dziecka za okres nieprzenaszalnej 9-tygodniowej części urlopu będzie przysługiwał zasiłek w wysokości 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Czytaj więcej

Będzie nowy, długi urlop, którego nie opłaci się wziąć. Wszystko przez jeden przepis

Zdaniem Katarzyny Siemienkiewicz, ekspertki ds. prawa pracy w Pracodawcach RP, zaproponowana w projekcie kwota nie jest zbyt zachęcająca.

- W naszym kraju w większości przypadków to mężczyzna jest tą osobą, która zarabia więcej. Rezygnacja z 30 proc. dotychczasowych zarobków może okazać się zbyt dotkliwa dla wielu rodzin – ocenia Katarzyna Siemienkiewicz. - Na wysokość kwoty z tytułu zasiłku dla ojców należy spojrzeć z perspektywy rodziny oraz struktury płacowej w naszym kraju. Gdy przykładowo ojciec będzie przebywał na urlopie rodzicielskim i otrzyma 70 proc. swojego wynagrodzenia, a matka wróci do pracy i będzie zarabiała 100 proc., to i tak w większości przypadków ostateczny bilans okaże się ujemny - dodaje.

W podobnym tonie wypowiada się Karolina Andrian, prezeska Fundacji Share the Care. Jej zdaniem, wysokość zasiłku na poziomie 70 proc. jest zdecydowanie za niska. Jak dodaje, obecnie tata na urlopie rodzicielskim może otrzymać 80 proc. (wniosek z góry), a po wdrożeniu dyrektywy otrzyma 70 proc. za 9 nieprzenaszalnych tygodni.

- Z doświadczeń krajów z długą historią urlopów dla ojców wiemy, że kwestia wysokości zasiłku ma fundamentalne znaczenie dla powodzenia tej polityki. Kryzys finansowy w 2008 roku i konieczność oszczędności zmusiły rząd Islandii do zmniejszenia wysokości zasiłku za urlop rodzicielski. Skutek był taki, że kobiety mimo obniżenia zasiłku wciąż korzystały z urlopu, natomiast liczba ojców na urlopach rodzicielskich spadła - mówi Andrian.

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl