Bezpieczna praca za granicą. Resort przygotował ściągę

Agencja zatrudnienia kierująca do pracy za granicą ma obowiązek zawrzeć z osobą kierowaną do pracy pisemną umowę. Umowa ta nie jest umową o pracę zawieraną z zagranicznym pracodawcą.

- Pośrednik pracy powinien kierować do pracodawcy a nie do innego zagranicznego pośrednika. Pracodawcą tym może być także zagraniczna agencja pracy tymczasowej - wyjaśnia resort.

fot. Shutterstock

Urzędnicy przypominają, że przed spakowaniem walizek należy sprawdzić, czy pośrednik posiada umowę zawartą z pracodawcą zagranicznym i czy wysyłał już inne osoby do pracy za granicę. Warto szukać informacji o agencji zatrudnienia na forach internetowych

Umowa kierująca do pracy za granicą musi zawierać następujące informacje:

- oznaczenie oraz siedzibę zagranicznego pracodawcy,
- okres zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- rodzaj umowy oraz warunki pracy i wynagradzania, a także przysługujące osobie kierowanej do pracy świadczenia socjalne,
- warunki ubezpieczenia społecznego oraz od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych,
- obowiązki i uprawnienia osoby kierowanej do pracy oraz agencji zatrudnienia,
- zakres odpowiedzialności cywilnej stron w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy zawartej między agencją zatrudnienia a obywatelem polskim, w tym stronę pokrywającą koszty dojazdu i powrotu osoby skierowanej do pracy w przypadku niewywiązania się pracodawcy zagranicznego z warunków umowy oraz tryb dochodzenia związanych z tym roszczeń,
- kwoty należne agencji zatrudnienia z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą poniesione na: dojazd i powrót osoby skierowanej, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów,
- informację o trybie i warunkach dopuszczania cudzoziemców do rynku pracy w państwie wykonywania pracy.

Pomimo tego, że umowa może być bardzo długa, należy ją bardzo uważnie przeczytać przed jej podpisaniem. Umowa, która nie zawiera wszystkich wymienionych wyżej punktów - jest niezgodna z prawem. Co więcej nie należy podpisywać umowy, której zapisów nie rozumiemy. Zawsze mamy prawo negocjować warunki umowy.

- Może się jednak zdarzyć, że umowa będzie spełniała wszystkie formalne wymogi, ale będzie niekorzystna dla pracownika. Chodzi np. o postanowienia, z których wynika, że trzeba wykupić przejazd lub ukończyć kurs nauki języka obcego tylko u tego pośrednika, a bilet lub kurs kosztuje zdecydowanie więcej niż powinien. W takiej sytuacji to zainteresowany powinien podjąć decyzję, czy przystaje na te warunki, czy nie. Proponowane warunki umowy można negocjować, a jeżeli nie zostaną one poprawione – należy szukać innego pośrednika pracy - przestrzegają w resorcie.

Co z opłatami za pracę?

Resort podkreśla, że agencje zatrudnienia nie mogą pobierać od osób opłat za znalezienie pracy. Dozwolone jest jedynie pobieranie od osób skierowanych do pracy opłat z tytułu faktycznie poniesionych kosztów związanych ze skierowaniem do pracy za granicą, tj. kosztów poniesionych na dojazd i powrót do pracy, wydawanie wizy, badania lekarskie i tłumaczenie dokumentów. Wymagane jest jednak ujęcie tych opłat w umowie zawartej z osobą kierowaną do pracy za granicą.

Od osób kierowanych do pracy za granicę zabronione jest pobieranie przedpłat i kaucji. Niedozwolone jest pobieranie opłat rekompensujących koszty: eksploatacyjne, wynagrodzenia pracowników, wynajmu lokalu, wyjazdów (delegacji) pracowników agencji zatrudnienia, rekrutacji, usług pocztowo-telekomunikacyjnych, druków, reklamy, ogłoszeń prasowych itp.

fot. Shutterstock

- Nie płać pośrednikowi „z góry” bez pokwitowania. Pamiętaj, że nawet dowód wpłaty na konto pośrednika-oszusta nie daje dużych szans na odzyskanie wpłaconej kwoty - przestrzegają urzędnicy.

Agencja zatrudnienia zobowiązana jest przed skierowaniem osoby do pracy za granicą (albo pracy tymczasowej za granicą) przekazać jej na piśmie informacje o wszystkich kosztach, opłatach i innych należnościach związanych z kierowaniem do pracy oraz podjęciem i wykonywaniem przez nią pracy za granicą.

Walcz o swoje prawa

W przypadku, jeżeli warunki pracy lub płacy nie są zgodne z zawartymi w umowie kierującej do pracy za granicą – osoba taka ma prawo wystąpić do agencji zatrudnienia, która ją skierowała do pracy. W ten sposób istnieje większa szansa na to, że sprawa zostanie rozpatrzona szybciej. Dodatkowo, po powrocie do kraju można od agencji zatrudnienia dochodzić swoich roszczeń przed sądem - występując z powództwem cywilnym.

W przypadku kiedy pracodawca nie wywiązuje się z warunków umowy o pracę – fakt ten trzeba zgłosić do agencji zatrudnienia. W niektórych państwach pomocy mogą udzielać związki zawodowe, inspekcje pracy albo urzędy pracy. Gdy ten sposób nie przynosi rezultatu w postaci doprowadzenia do ugody z pracodawcą, istnieje możliwość pozwania pracodawcy do właściwego sądu w danym kraju – jako jedynej instytucji rozstrzygającej spory pomiędzy pracobiorcą i pracodawcą. Najlepiej to zrobić przed powrotem do kraju.

- Osoba szukająca pomocy lub informacji za granicą może zgłosić się do polskich placówek dyplomatycznych. Na stronach internetowych polskich placówek dyplomatycznych znajdują się telefony i adresy instytucji, gdzie można uzyskać pomoc oraz zgłosić informację o nieuczciwych pośrednikach pracy lub nieuczciwych pracodawcach - radzą w resorcie pracy.

Urzędnicy przypominają, że nie wolno nikomu oddać własnego paszportu lub innego dokumentu tożsamości. Zaś pracodawcy należy przekazywać kopie swoich dokumentów a oryginały tylko do wglądu.

Do załatwienia przed wyjazdem

Osoby wyjeżdżające do pracy powinny zabrać ze sobą konieczne do wyjazdu i do podjęcia pracy dokumenty (paszport, CV) oraz zaświadczenia potwierdzające kwalifikacje – przetłumaczone na język kraju, w którym podejmiesz pracę.

Warto pomyśleć o ubezpieczeniu się od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia, zabraniu Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), która uprawnia do opieki zdrowotnej na koszt NFZ i jest honorowana w krajach UE/EFTA

- Warto też zapoznać się z informacjami o życiu oraz warunkach pracy w kraju do którego jedziemy oraz wziąć ze sobą dane kontaktowe polskiego konsulatu (wykaz na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych) oraz pieniądze na życie i powrót do Polski. Na koniec należy domownikom zostaw adres, pod którym będziemy przebywać oraz numer telefonu, a także ksero paszportu (innego dokumentu tożsamości, prawa jazdy) - podsumowują w resorcie.

Zarobki za granicą

Okazuje się, że mimo spadającego w Polsce bezrobocia i rosnącej liczby nowych miejsc pracy, Polacy nadal chętnie wyjeżdżają do pracy za granicą. Z raportu „Praca sezonowa za granicą” przygotowanego przez serwis Pracuj w Unii, zagraniczni pracodawcy poszukują w Polsce pracowników zarówno do prac sezonowych jak i na stałe.

Najwięcej ogłoszeń o pracę w serwisie Pracuj w Unii zamieszczają pracodawcy z Holandii - 69 proc. wszystkich dodanych ofert pracy. Drugim w kolejności państwem były Niemcy, skąd zgłoszono 19 proc. ofert pracy. Zaledwie 2,3 proc. ogłoszeń pochodziło od francuskich przedsiębiorców. Niecałe 2 proc. ze Szwecji, ponad 1 proc. z Danii.

Podobnie rozkładało się zainteresowanie miejscem pracy wśród osób szukających pracy. Liderem również jest Holandia. W kraju tulipanów chciało pracować 47,11 proc. kandydatów. Numerem dwa z wynikiem 34,64 proc. są Niemcy. Pracy we Francji szukało 2,4 proc., w Szwecji 2,63 proc., a w Danii 1,73 proc.

Pracuj w Unii zebrało również w jednym miejscu informacje o zarobkach. W 2018 roku średnie godzinowe wynagrodzenie wahało się od 9,6 do 10,5 euro brutto (było nieco wyższe od średniej z 2017 roku – 9,43 euro). W skali miesiąca dawało to kwotę od 1 612,8 do 1 755,6 euro, czyli od 6 930 do 7 546 zł brutto. Najwięcej za godzinę oferowali pracodawcy w Danii (ok. 20 euro) oraz we Francji (ok. 10,5 euro). Przy czym stawki te dotyczyły pracy w budowlance, gastronomii czy przetwórstwie spożywczym. To – jak zauważają autorzy raportu – dwa razy więcej, niż można zarobić, pracując w Polsce w dobrze prosperującym przedsiębiorstwie.