Krytykowanie kobiet to standard. Także na płaszczyźnie zawodowej

Dziwić może, kto w pierwszej kolejności wymierza słowną „sprawiedliwość” i przekazuje kobietom swoje rady lub uwagi. Najczęściej są to inne, bliskie – przynajmniej pokrewieństwem - kobiety. 48 proc. respondentek wskazywało własne matki jako główne autorki krytyki pod ich adresem (przy 31 proc. badanych wskazujących na ojców), 37 proc. koleżanki, a 35 proc. swoje teściowe i teściów ogólnie. Mężowie i generalnie partnerzy życiowi również potrafią wpływać na samoocenę własnych żon – aż 47 proc. badanych kobiet deklaruje, że mężowie je na co dzień krytykują lub oceniają.

Twarzą w twarz

Autorki badania zapytały również jaką formę przybiera codzienna ocena. 60 proc. przypadków krytyki to złośliwe uwagi, a 51 proc. przybiera postać dobrych rad, przy czym 50 proc. jest formułowanych jako porównania (ja w twoim wieku…). Jawna krytyka w obecności innych osób to 42 proc. przypadków oceniania kobiet, a wyśmiewanie i żarty to 33 proc. sposobów na przekazywanie kobietom uwag przez otoczenie.

- Krytyka może być przekazywana „pod przykrywką”, w pozornie subtelnej formie pełnych troski rad czy pouczeń, albo niewinnych z pozoru porównań. Biorąc jednak pod uwagę, że jest ona głównie przekazywana przez bliskie osoby, jest tym bardziej bolesna. Zarazem trudniej się do niej bezpośrednio odnieść czy stanowczo na nią zareagować, ponieważ to przecież „tylko dobre rady” i ostra reakcja od razu będzie uznana za agresję lub typowo „kobiecą” histerię - podkreślają autorki badania.

Otoczenie, jak się okazuje, nie ma oporów przed dzieleniem się z kobietami swoimi opiniami na ich temat – aż 81 proc. krytyki jest przekazywanej w bezpośrednim kontakcie, twarzą w twarz, a 33 proc. w przestrzeni publicznej (w metrze, tramwaju czy w sklepie). Media społecznościowe to również pole walki – 29 proc. ogółu respondentek wskazuje swoje kanały społecznościowe jako miejsce przekazywania im krytycznych uwag przez otoczenie, przy czym częściej dotyczy to najmłodszych kobiet (43 proc. badanych w wieku 18-24 lat), zapewne ze względu na stosunkowo największą ilość czasu, jaką spędzają online.

Kobiety są przyzwyczajone do bycia ocenianymi, co nie oznacza, że codzienna krytyka nie jest dla nich formą opresji. Radzą sobie z nią różnie. 61 proc. deklaruje, że radzą sobie z tym same, ale aż 59 proc. podkreśla, że taka krytyka demotywuje je i wpływa na nie negatywnie i obniża ich nastrój.

Bardzo istotnym jest fakt, że ponad połowa, czyli 56 proc. badanych kobiet zaczyna wątpić w siebie pod wpływem krytycznych uwag, a 50 proc. staje się wobec samych siebie bardziej krytyczna. Wsparcia u innych w takich sytuacjach szuka tylko 24 proc. badanych kobiet.