Polscy absolwenci zaraz po zakończeniu studiów zarabiają niewiele - wynika z najnowszej edycji monitoringu Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych (ELA). Placówek, których ukończenie na starcie gwarantuje pensję w wysokości - uwaga - mniejszej niż połowa średniej w powiecie, jest w Polsce ponad 20.
Ogólnopolski system monitorowania Ekonomicznych Losów Absolwentów szkół wyższych oficjalnie wystartował w 2016 roku. Informacje, jakie w nim znajdziemy, bazują na danych pochodzących z systemu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz z POL-on, czyli systemu informacji o szkolnictwie wyższym, który wspiera pracę MNiSW. W efekcie zyskaliśmy narzędzie pozwalające na zmierzenie i porównanie ekonomicznych losów absolwentów uczelni na rynku pracy. To m.in. informacje o tym, jak długo szukali oni pracy po studiach czy na jakie wynagrodzenie mogli liczyć. Badanie ma pełnić rolę drogowskazu dla maturzystów podejmujących decyzję o wyborze uczelni wyższej oraz ma pomóc studentom w tworzeniu ich dalszej ścieżki kariery zawodowej.
Po ogłoszeniu wyników, zazwyczaj w mediach pojawiają się rankingi zestawiające uczelnie, których ukończenie gwarantuje absolwentom najlepsze perspektywy na rynku pracy - najwyższe zarobki czy znalezienie pracy szybciej niż w dwa miesiące. My tym razem postanowiliśmy spojrzeć na dane z drugiej strony. Przygotowaliśmy zestawienie uczelni, po których absolwenci zarabiali mniej niż połowę średniej kwoty wynagrodzeń w ich powiatach zamieszkania. To bardzo mało.
Autorzy raportu przedstawili wskaźniki dla 245 uczelni w Polsce. Okazuje się, że absolwenci aż ponad 20 z nich, rozpoczynając pracę po studiach, otrzymywali wynagrodzenie na poziomie zaledwie połowy średnich zarobków w ich powiecie zamieszkania (chodzi o tzw. wartość WWZ, która pokazuje, ile przeciętnie zarabiali absolwenci w stosunku do średniej wynagrodzeń tam gdzie mieszkają. Im wartość względnych zarobków była wyższa, tym lepiej).
Główny Urząd Statystyczny podał, że w 2017 roku przeciętny Kowalski zarabiał 4271,51 zł brutto. Tym samym ich pensja była zbliżona do minimalnej krajowej - wynosiła 2135,55 zł. Tyle że najniższy wskaźnik, jaki znajdziemy w ELA, wynosi zaledwie 0,4. Oznacza to, iż absolwenci tych uczelni zarabiali mniej, niż dziś wynosi obecnie pensja minimalna (obecnie jest to 2100 zł brutto).
Legenda: N liczba absolwentów uczelni, WWB średni iloraz ryzyka bezrobocia do stopy bezrobocia w powiecie zamieszkania (względny wskaźnik bezrobocia), WWZ średni iloraz zarobków do średnich zarobków w powiecie zamieszkania (względny wskaźnik zarobków) (dane ELA)
Na liście z najniższymi wartościami (pełne zestawienie podajemy na końcu artykułu) znajdziemy głównie uczelnie artystyczne: akademie muzyczne (np. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy - względny wskaźnik zarobków 0.49), akademie sztuk pięknych (Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie - względny wskaźnik zarobków 0.4). Są tam także akademie wychowania fizycznego czy państwowe wyższe szkoły zawodowe (Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku - WWZ 0.46). WWZ na poziomie 0,4 dotyczyło trzech uczelni: Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie, Krakowskiej Wyższej Szkoły Promocji Zdrowia i Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.
Jednak najniższe wartości, jakie znajdziemy w zestawieniu są dużo mniejsze. Przykładowo absolwenci wydziału malarstwa (studia niestacjonarne) na ASP w Krakowie, zarabiali zaledwie jedną czwartą przeciętnego wynagrodzenia w powiecie - WWZ wynosi 0.25. "Rekord" padł na wydziale rzeźby ASP w Gdańsku. Studenci po tym kierunku, w pierwszym roku pracy, zarabiali 0,14 przeciętnego wynagrodzenia w powiecie - niecałe 600 zł. Przy czym trzeba pamiętać, że zestawienie zawiera wyłącznie osoby, które zostawiły w ZUS jakikolwiek ślad - artyści raczej pracują na umowę o dzieło.
Czytaj więcej: 20 proc. maturzystów wybiera studia po ogłoszeniu wyników matur
Dr. hab. Mikołaja Jasińskiego, socjologa z Uniwersytetu Warszawskiego, eksperta Ośrodka Przetwarzania Informacji - Państwowego Instytutu Badawczego i jednego z autorów systemu ELA, nie dziwią te dane. - Kondycja zawodowa absolwentów uczelni artystycznych jest słaba. Wielu z nich podejmuje aktywność zawodową, która nie jest rejestrowana w ZUS. Zazwyczaj pracują na umowach o dzieło czy w ramach samozatrudnienia. Jednocześnie możemy założyć, że gdyby ich zarobki były na tyle duże, że mogliby sobie pozwolić na opłacenie składek do ZUS, pewnie by to robili. A tak nie jest - komentuje nasz rozmówca.
Wskazuje również, że w zestawieniu bardzo słabo wypadają uczelnie przyrodnicze, szczególnie geologia. - Pewnie, gdyby gaz łupkowy odniósł w Polsce sukces, geolodzy byliby liderami zestawienia. Tak się nie stało, więc i zarobki geologów pozostawiają wiele do życzenia - dodaje.
Na granicy
Niewiele lepsze perspektywy na starcie mają absolwenci uczelni, które wskaźnik WWZ odnotowały na poziomie minimalnie powyżej 0,5. A takich placówek w polskim systemie edukacji jest 30. Na liście poza kolejnymi uczelniami artystycznymi czy przyrodniczymi pojawiają się również akademie wychowania fizycznego.
grafika:ela.nauka.gov.pl.PNG
Dr Jasiński odnosząc się do kiepskich zarobków na starcie ich absolwentów, wskazuje na fakt, że spora grupa pracuje w edukacji, jako nauczyciele wychowania fizycznego. Rozpoczynając pracę w tym zawodzie, zaczynają od najniższego stopnia awansu zawodowego. Dopiero po kilku latach ich pensja idzie w górę. - Drugą liczną grupę prawdopodobnie stanowią osoby pracujące na przykład jako trenerzy w różnego rodzaju klubach sportowych czy siłowniach. Tam popularną formą zatrudnienia mogą być „śmieciówki”, przez co część z tych osób nie trafia do danych ZUS. W związku z tym - podobnie jak artyści - nie decydują się opłacać składek - mówi dr Jasiński.
- Niestety decydując się na pracę w oświacie, trzeba być cierpliwym. Dopiero po przejściu wszystkich czterech stopni awansu zawodowego pensje nauczycieli sięgają około 4 tysięcy złotych brutto, a to zajmuje trochę czasu - potwierdza tezę Jasińskiego dr Krzysztof Nowak, dyrektor biura rektora Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach.
Czytaj więcej: Sejm przyjął ustawę Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, tzw. Ustawę 2.0
Odnosząc się zaś do ogólnej wysokości zarobków, wskazuje, że wielu absolwentów uczelni sportowych zdobywa w Polsce wiedzę i doświadczenie, po czym decyduje się rozwijać swoje kariery na Zachodzie, gdzie zarobki są dużo wyższe.
Zaskakiwać na liście może jednak pojawienie się uczelni... medycznych, które kształcą przyszłych lekarzy. Jednak - jak wyjaśnia Jasiński - tutaj sytuacja wygląda inaczej. - Znaczenie ma nie tylko poziom zarobków na starcie, ale również dynamika ich wzrostu. W przypadku absolwentów uczelni medycznych jest ona na bardzo wysokim poziomie - wyjaśnia socjolog.
By wyjaśnić, o co chodzi, posłużymy się przykładem Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Sięgniemy do raportu dotyczącego 717 absolwentów z 2014 roku. W pierwszym roku po uzyskaniu dyplomu względny wskaźnik zarobków wynosił w ich przypadku 0.55. Z kolei już w trzecim roku po uzyskaniu dyplomu było to 1.21 średnich zarobków w powiecie.
- Absolwenci uczelni medycznych zaraz po zakończeniu studiów rozpoczynają staż, na którym ich zarobki nie są najwyższe. Dopiero kiedy zakończą staż i rozpoczną rezydenturę, ich pensja znacząco wzrasta, co doskonale pokazuje ELA - wyjaśnia dr Jasiński.
Pełna lista uczelni ze względnymi wskaźnikami zarobków w przedziale 0.51 - 0.59:
1. Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie - 0.51
2. Akademia Muzyczna im. Ignacego Jana Paderewskiego w Poznaniu - 0.51
3. Akademia Muzyczna im. Karola Szymanowskiego w Katowicach - 0.51
4. Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie - 0.51
5. Akademia Sztuki w Szczecinie - 0.51
6. Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w Opolu - 0.51
7. Akademia Wychowania Fizycznego im. Eugeniusza Piaseckiego w Poznaniu - 0.52
8. Akademia Wychowania Fizycznego im. Jerzego Kukuczki w Katowicach - 0.52
9. Wyższa Szkoła Zarządzania i Administracji w Zamościu - 0.52
10. Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach - 0.53
11. Akademia Ignatianum w Krakowie - 0.54
12. Uniwersytet Opolski - 0.54
13. Wyższa Szkoła Inżynierii i Zdrowia w Warszawie - 0.54
14. Wyższa Szkoła Inżynieryjno-Ekonomiczna w Rzeszowie - 0.55
15. Akademia Sztuk Pięknych w Katowicach - 0.55
16. Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie - 0.55
17. Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie - 0.55
18. Uniwersytet Rzeszowski - 0.55
19. Uniwersytet w Białymstoku - 0.55
20. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu - 0.55
21. Wyższa Szkoła Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu - 0.55
22. Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie - 0.56
23. Uniwersytet Śląski w Katowicach - 0.56
24. Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa w Gdańsku - 0.56
25. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu - 0.57
26. Wyższa Szkoła Edukacji i Terapii im. prof. Kazimiery Milanowskiej z siedzibą w Poznaniu - 0.57
27. Szkoła Główna Turystyki i Rekreacji - 0.58
28. Wyższa Szkoła Biznesu i Nauk o Zdrowiu w Łodzi - 0.58
29. Gdański Uniwersytet Medyczny - 0.59
30. Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach - 0.59
Pełna lista uczelni ze względnymi wskaźnikami zarobków 0.5 i niższymi:
1. Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia w Krakowie - 0.4
2. Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie - 0.4
3. Państwowa Wyższa Szkoła Filmowa, Telewizyjna i Teatralna im. Leona Schillera w Łodzi - 0.4
4. Małopolska Wyższa Szkoła im. Józefa Dietla w Krakowie - 0.43
5. Wyższa Szkoła Zdrowia, Urody i Edukacji w Poznaniu - 0.43
6. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie - 0.44
7. Wyższa Szkoła Fizjoterapii we Wrocławiu - 0.44
8. Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu - 0.44
9. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku - 0.46
10. Śląska Wyższa Szkoła Medyczna w Katowicach - 0.46
11. Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu - 0.47
12. Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku - 0.47
13. Wyższa Szkoła Sztuki i Projektowania w Łodzi - 0.47
14. Akademia Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi - 0.48
15. Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy - 0.49
16. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie - 0.49
17. Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Koninie - 0.49
18. Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie - 0.5
19. Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie - 0.5
20. Akademia Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie - 0.5
21. Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu - 0.5
22. Wyższa Szkoła Promocji, Mediów i Show Businessu z siedzibą w Warszawie - 0.5
PODOBAŁO SIĘ? PODZIEL SIĘ NA FACEBOOKU
KOMENTARZE (0)