Kim będzie podatkowiec przyszłości? "8 maja skończyło się doradztwo podatkowe. Na początku poleje się krew"

Jego zdaniem, w tym kontekście pojawia się druga, fascynująca odnoga tego procesu, czyli digitalizacja. – Ludzie, którzy ze mną współpracują, w końcu nie będą musieli zastanawiać się, jak oglądać pojedynczą fakturę w formie papierowej, będą operowali na zbiorach danych. Tak samo na zbiorach danych będzie działało Ministerstwo Finansów – wyjaśnia.

Ziółkowski dodaje, że przedsiębiorcy nie mają wsparcia w digitalizacji, ale część z nich takiego wsparcia w ogóle nie potrzebuje. Nie będą oni szli w awangardzie, tylko poczekają na gotowe rozwiązania.

Ekspert zwraca uwagę na Jednolity Plik Kontrolny, który został wprowadzony na początku dla grupy największych przedsiębiorstw. Potem wdrożono go dla kolejnych grup. W efekcie za 5-10 lat wszyscy będziemy wypełniać i wysyłać wszystko bezpośrednio do analizy do Ministerstwa Finansów.

Jego zdaniem jest to bardzo duże pole do popisu dla doradców podatkowych, ale nie tych, którzy mają wiedzę tylko o ekonomii i prawie, ale takich, którzy byli na tyle mądrzy, że nauczyli się IT albo potrafią mówić językiem IT. – To największa bolączka dużych przedsiębiorstw. Nie mam problemu, by powiedzieć dokładnie, czego chcę podatkowo, mam problem z tym, by zrozumiał to człowiek, któremu ja to mówię. Bo mówię wyrażeniami, które są nieostre, a on potrzebuje algorytmów. Tłumacz między językiem podatkowców a językiem IT będzie bardzo ważny – podkreśla Grzegorz Ziółkowski.

Robert Gwiazdowski z Centrum im. Adama Smitha przypomina, że 65 proc. polskiego PKB wytwarzają małe i średnie przedsiębiorstwa, one zatrudniają 75 proc. legalnie pracujących Polaków.

– Jak my do małych i średnich przedsiębiorstw pójdziemy z Jednolitym Plikiem Kontrolnym, to psami nas poszczują – uważa Gwiazdowski.

Jaki jest pomysł na efektywne ściąganie podatków? W opinii Roberta Gwiazdowskiego podatki powinny być prostsze.

– Podatnik ma wiedzieć, od czego ma zapłacić, ile ma zapłacić i kiedy. Musimy zacząć od tego, żeby opodatkowywać rzeczy, które są najłatwiej wyłapywalne do opodatkowania – zaznacza Gwiazdowski.

W jego opinii nie opodatkujemy robota, który zastąpi pracownika. Opodatkujemy ludzi, którzy konstruują, programują i obsługują robota.

– Dlaczego nie wprowadziliśmy podatku od koparek? Tak samo nie opodatkujemy robotów – uważa Gwiazdowski.

Kamil Wyszkowski z Global Compact w Polsce, dyrektor generalny Inicjatywy Sekretarza Generalnego ONZ, uważa z kolei, że nad opodatkowaniem robotów warto się zastanowić. Roboty już wypierają ludzi. Ostatnio w Japonii 1,7 tys. osób zostało zwolnionych z firmy ubezpieczeniowej. Zastąpiło ich 300 robotów, które wyliczają ryzyko inwestycyjne i ubezpieczeniowe.

Ważne jest, co zrobić, by nie dochodziło do rozwarstwienia dochodowego. – By ci, którzy dysponują patentami na roboty, nie zebrali całej śmietanki. Trzeba zbudować mechanizm podatkowy, który będzie w stanie temu zaradzić, bo postępu technologicznego nie da się zatrzymać – podkreśla Wyszkowski.

Kamil Wyszkowski zauważa też problem szarej i czarnej strefy, których istnienie znacząco ogranicza wpływy do budżetu państwa. Jego zdaniem, tak długo, jak nie stworzymy efektywnego wymiaru sprawiedliwości, który poradzi sobie z mafią gospodarczą, tak długo nie będzie można powiedzieć, że mamy stabilne państwo.

– Szara i czarna strefa, czyli mafia gospodarcza, w różnych miejscach świata mają bardzo ciekawe i innowacyjne pomysły na obchodzenie prawa podatkowego. Zazwyczaj jest to bardzo efektywne ekonomicznie, czyli zysk netto jest bardzo wysoki – mówi Wyszkowski.

Mafię paliwową Global Compact w Polsce szacuje na 7-10 mld zł rocznie, mafię hazardową na 3 mld zł, tytoniową i spirytusową – 17 mld zł.

– Wyliczyliśmy, że w sumie daje to 60 mld zł rocznie czarnej strefy w Polsce – wyjaśnia Kamil Wyszkowski.

W opinii Wyszkowskiego, w zwalczaniu negatywnych zjawisk pomoże większa transparentność podatkowa, ale też transakcyjna.

– Inwestorzy więcej inwestują w indeksy, w których jest większa transparentność raportowania finansowego i pozafinansowego, ale i niższe ryzyko inwestycyjne oraz niższe ryzyko wizerunkowe – zauważa ekspert.

Wyszkowski dodaje, że transparentność podatkowa jest dobrym kierunkiem, ale nie wolno tworzyć mechanizmów przeregulowanych, bo to zabija biznes.

– Trzeba też uświadomić sobie, że szara strefa w rozsądnej skali jest potrzebna. Osoby, które handlują, dorabiając sobie do emerytury, należałoby wspierać, a nie karać – uważa Wyszkowski.

W tym kontekście jego zdaniem ważny jest system przetargów i zamówień publicznych. – Namawiamy rząd polski do tego, by oprzeć system zamówień publicznych na takim modelu, który stosuje Bank Światowy, ONZ, Afrykański Bank Rozwoju i kilkanaście innych instytucji. Dopuszczają one do systemu zamówień publicznych tylko te podmioty, które prowadzą transparentną politykę podatkową i raportowania – wyjaśnia Kamil Wyszkowski. – Rok temu Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zamówiło najtańsze paliwo od mafii paliwowej, co pokazuje, jak ważna jest transparentność podatkowa i transparentność raportowania – dodaje. 

Grzegorz Ziółkowski zauważa, że jesteśmy w fascynującym okresie przejściowym w podatkach, który jemu bardzo się podoba. – Z mojej perspektywy podatki w XX wieku wyglądały dość siermiężnie, było bardzo duże pole do popisu dotyczące wszelkiego rodzaju fraudów, nie mówiąc o czarnym biznesie, mafiach, optymalizacjach podatkowych – twierdzi Ziółkowski. – W tym okresie przejściowym połowa świata połapała się w tym, że kraje stosujące konkurencję podatkową, kraje w różny sposób się dogadujące powodują, że globalnie każde państwo traci.

Dużą rolę benchmarków podatkowych oraz kodeksu dobrych praktyk podkreśla Jarosław Grzywiński, p.o. prezesa Giełdy Papierów Wartościowych.

– Benchmarki podatkowe to jest bardzo dobra droga, dojrzałe rynki się tym charakteryzują. Stosują taki wskaźnik, miernik wartości spółki – wyjaśnia Grzywiński. – Jeśli chodzi o kodeks dobrych praktyk i rozbudowę tego kodeksu, jest to wspólna inicjatywa z ministrem Gruzą – dodaje.

Jego zdaniem, spółki z jednej strony powinny stosować przejrzyste zasady, ale nadal brakuje partnerskiego podejścia z drugiej strony. – Spółka czasami chce być transparentna, chce zadeklarować, że popełniła jakieś błędy w rozliczeniu, ale nie robi tego, bo wie, że organ podatkowy niekoniecznie zachowa się w sposób partnerski. W dojrzałych gospodarkach jest to element ugody i partnerskiego podejścia do rozliczania podatków – zauważa Jarosław Grzywiński.

Robert Gwiazdowski  z Centrum im. Adama Smitha zwraca uwagę na inny problem. – Niestety, spółki giełdowe raportują mniej lub bardziej transparentnie, ale głównie stratę. Dla inwestorów im większa strata podatkowa, tym lepiej. W ten sposób cel fiskalny nie jest spełniany. Państwo musi wtedy szukać pieniędzy gdzie indziej, najwięcej tych pieniędzy znajduje na opodatkowaniu pracy. Jej będzie coraz mniej, bo trochę roboty jej zabiorą – podkreśla Robert Gwiazdowski.

– Podatki są od tego, aby ich nie płacić, przez wiele lat wspieraliśmy w tym klientów. W związku z tym państwo opodatkowywało pracę. Koncentrowało się na opodatkowaniu rzeczy, które rodzą fatalne konsekwencje społeczne, gospodarcze, demograficzne i w efekcie fiskalne – dodaje Gwiazdowski.

W opinii eksperta, czeka nas konieczność zmiany modelu podatkowego. – Ten system, który mamy dziś, nie przetrwa, bo przetrwać nie może – uważa Gwiazdowski.

Mariusz Skrobiranda, dyrektor Centrum Zgodności Podatkowej Takeda SCE, jest zdania, że kwestia Jednolitych Plików Kontrolnych na razie jest dość skomplikowana, ale wkrótce zacznie się mocno upraszczać.

– Małe i średnie przedsiębiorstwa mają albo samodzielne służby księgowe, albo korzystają z małych firm księgowych. W pewnym momencie wszyscy się tego nauczą i każdy będzie to raportował. Jeśli uda się to pogodzić z uniwersalną fakturą VAT, to pod względem najbardziej kłopotliwego raportowania podatkowego będziemy w XXI wieku – uważa.

Mariusz Skrobiranda nie spodziewa się rewolucji w systemie podatkowym, bo jego zdaniem nie ma do tego woli politycznej.

W jego opinii zapowiedź ministra finansów, że na stronach resortu będą ujawniane CIT-y największych podmiotów o przychodach powyżej 1 mld zł, byłaby cenną inicjatywą, ale w innej atmosferze gospodarczo-politycznej.

– Jestem święcie przekonany, że w pierwszym rzucie ujawnienie tych dużych firm pokaże przeciętnemu człowiekowi skalę wirtualnej patologii. W wielu polskich przedsiębiorstwach pokażą się bardzo wysokie przychody i jednocześnie bardzo niskie dochody. Albo pokażą się przychody i dochody i brak podatków. Przeciętny człowiek nic z tego nie zrozumie, zrozumie tyle, że kradną. Prawda jest taka, że w 80-90 proc. przypadków takie sytuacje są wynikiem straty, wszyscy wiedzą, że wygenerowanej w sposób uczciwy. Bez głębszego wyjaśnienia dojdzie do polowań na czarownice. Dlatego sposobem jest pełna transparentność – uważa Mariusz Skrobiranda.

Jego zdaniem sama inicjatywa jest ciekawa, ale dużo pokaże jej wykonanie.

– Nie wierzę w krótkoterminowe zbudowanie zaufania między obiema stronami podatku. To dwa różne plemiona, różne światy – dodaje.

Interesują Cię biura, biurowce, powierzchnie coworkingowe i biura serwisowane? Zobacz oferty na PropertyStock.pl