Kryzys w Grecji: Jak żyją i pracują Grecy?

– Pracę w przychodni zaczynam o dziesiątej rano. W ciągu dnia mamy przerwę. Otwieramy znowu o piątej po południu i pracujemy do dziesiątej wieczorem. Co robię w przerwie? Nie idę na plażę. Biegnę do salonu kosmetycznego, gdzie dorabiam jako manikiurzystka. I tak każdego dnia – mówi.

Dlaczego nie odpuści drugiej pracy? – Musiałabym wrócić do rodzinnego domu, sama nie byłabym w stanie się utrzymać. Wielu moich znajomych decyduje się na taki krok, bo nie potrafi przeżyć od pierwszego do pierwszego – dodaje. Ci, którzy mają pracę, cieszą się i nie wybrzydzają.

Na wyspach przynajmniej latem jest praca

W kraju blisko 60 proc. młodych nie potrafi znaleźć zatrudnienia. Wielu zdecydowało się opuścić Ateny i wyjechać na greckie wyspy póki jest sezon i można coś zarobić.

Christina, z zawodu graficzka, odkąd straciła pięć lat temu pracę w jednym z wydawnictw w Atenach (redukcja etatów), co roku przyjeżdża pracować do baru na plaży. Zamiast projektować okładki, wyciska świeże soki, robi kawę, obsługuje stoliki. – Nie jest to szczyt moich marzeń, ale muszę za coś żyć – mówi.

Jednak jak sama przyznaje – dopiero od dwóch lat jest zatrudniona legalnie. Trzeba bowiem wiedzieć, że Grecy są mistrzami w unikaniu płacenia podatków – w sklepach czy tawernach rzadko kiedy można było dostać paragon za kupione towary. Podobnie było z pracą – jeśli już, to na czarno.

– Skoro się udawało – nikt się tym nie przejmował. Teraz wszystko się zmieniło. Pojawiają się systematyczne kontrole – klienci w sklepach i knajpach są zaczepiani i proszeni o pokazanie paragonów. Jeśli nie dostali – kara. Nam też ostatnio zdarzyło się zapłacić 250 euro. Rachunek był, ale jeszcze nie wydrukowany – opowiada Christina.

Urzędnicy kontrolują też, czy pracownicy są zatrudnieni legalnie. Jeśli kogoś przyłapią, że pracuje bez papierów, pracodawca może zapłacić nawet kilkanaście tysięcy euro kary. – Kombinowanie przestało się zatem opłacać i stało się zbyt ryzykowne – dodaje Christina.

Wpływy do budżetu się zwiększają?

W lipcu podatek VAT wzrósł w Grecji do 23 proc. Czy to zasili budżet państwa? Jakkolwiek pomoże w wyjściu z kryzysu?

Panagiotis, który żyje z hodowli kóz, twierdzi, że nie. – Najpierw musi się zmienić mentalność ludzi. Tutaj wszyscy kombinują. Ludzie nie rozumieją, dlaczego trzeba płacić podatki, a ich podniesienie nie zwiększy wpływów do budżetu jak się wydaje rządzącym, tylko wręcz odwrotnie – wywoła bunt, a ludzie znajdą nowe sposoby na to, by oszukać system – twierdzi.

Tym bardziej że ceny rosną, a pensje spadają. – Jeszcze dwa lata temu zarabiałam 1900 euro miesięcznie, teraz za tę samą pracę otrzymuję 800 euro. Obcięli mi pensję o połowę, a żyć i utrzymywać rodzinę wciąż muszę – mówi z kolei zatrudniona w urzędzie Theodora.

Zapytana o to, czy również w jej miejscu pracy zdarzały się rozpasane dodatki za pracę, jak np. dodatek za mycie rąk w wysokości 420 euro miesięcznie, odpowiada, że nie. – Czytałam o tym w prasie, ale osobiście nie spotkałam się z takimi praktykami, choć jestem pewna, że wiele w tym prawdy – dodaje.

– Wiem, co o nas mówią w innych krajach europejskich – że jesteśmy leniwi, a nasze życie to sielanka, że niczym się nie przejmujemy i siedzimy tylko w tawernach. To krzywdzące, bo pracujemy i chcemy pracować tak, jak każdy. Od innych narodowości różni nas może jednak nasza mentalność. Nie wiem, może to kwestia naszych korzeni, może słońca. Kochamy życie i zawsze, czy jest dobrze, czy źle – chcemy się nim cieszyć. I to się nigdy nie zmieni. Ale to nie znaczy, że podchodzimy do życia lekkomyślnie – podsumowuje Theodora.